Alevi Öğretisi

Aleviligin ahlaki özünü olusturan "Kâmil Insan" kurami çok özel bir teoloji ile desteklenmektedir. Yani Alevi inanci, Alevi ahlakinin türevidir. Bu anlamda Alevilik olgusu ahlak ile dini özel bir yapida bagdastirir, birlestirir. Ortodoks Islam anlayisinin tam tersine ahlak ilkelerini Allah ya da Tanri'ya dayandirmaz. Alevi inanç evrenindeki Hakk tasarimi, tümüyle gnostik ve teosofik bir kurgudur. Yani tüm evreni yukaridan asagiya hiyerarsik biçimde yaratan mutlak bir güç anlamindaki Ortodoks dindarlik Alevilikte yoktur. Buna karsilik Alevilikte varliklar arasinda mahiyet itibariyle hiyerarsik bir üstünlükten söz edilemez. Tüm panteist anlayislar gibi Alevi teolojisi de evreni Tanrisallik içeren; Hakk'in degisik derecelerdeki tecellileri arasinda bir üstünlükten çok, varolus anlaminda özdesligi kabul eden bir kozmoloji ve ontolojiye sahiptir. Her nesnenin bir cani bir ruhu vardir.