Moğolistan Seyahatnamesi

Dünyanin Mogol Çagi”Na Dair Birinci Elden Yazilmis Bir Kaynak



Tarihin en kudretli ordusuna sahip Mogollar, yalniz Dogu dünyasini degil Bati dünyasini da her adimlariyla sarsmislardir. Özellikle Mogol ordularinin Macaristan’i geçip, Adriyatik kiyilarina kadar dayanmasi, basta Papa olmak üzere Bati dünyasi bu sel gibi büyüyen istila karsisinda dehsete düsmüstür. Papa Innocentius (1243-1254) derhal Mogollara elçiler yollayip bu elçilerin baris tesebbüsünde bulunmalarini emretmistir.

13. yüzyilin ünlü seyyahi Plano Carpini büyük bir cesaret örnegi gösterip Mogol imparatorluk sarayindaki hükümdarin ayagina kadar gitmis, Mogol topraklarinda aylarca kalmis, onlari etraflica tanimis ve tekrar Papa’nin huzuruna sag olarak dönebilmis bir kesistir. Carpini, elçilik görevi sonrasinda yazdigi seyahatnameyle sadece Mogol topraklarinda gördüklerini anlatmamistir. Mogollarin örf ve âdetlerini, yasantilarini, inançlarini, ibadetlerini, geleneklerini, tarihlerini, savas usullerini ve diger uluslarla olan iliskilerini kayda geçirmistir. Mogol tehlikesine karsi Batililarin nasil tedbirler almasi gerektigi konusundaki somut önerileriyle de seyahatnamesini bir asama öteye götürmüstür.

Prof. Dr. Ergin Ayan’in tercümesi ve notlariyla yayima hazirlanan bu çalismada, cografyasiyla ve iklimiyle Mogol yurdu, kilik kiyafetlerinden mülkiyet düsüncelerine Mogol halki, Ritus adi verilen Mogol dinî törenleri, yasalarindan yiyeceklerine Mogol yasayisi, kurulusundan hükümdarlarina, harp sanatlarindan ordularina Mogol Imparatorlugu, zapt ettikleri ülkelerden püskürtülüslerine dek tarihi delip geçen Dünyanin Mogol Çagi ortaya konuyor.

Mogol Seyahatnamesi: 13. Yüzyilda Avrupa’dan Orta Asya’ya Yolculuk (1245-1247) adli eser, dünya tarihi boyunca insanligin ortak hafizasindan ve bilinçaltindan hiç çikmayacak Mogollarin en önemli zamanlarina dair birinci elden yazilmis bir kaynak özelligi tasimaktadir.