Türk Dil Bilgisi

Bu kitap Istanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesinde okutulan Türk dil bilgisi derslerini içine almaktadir. Ilk baskisi 1958’de yapilmisti. Ikinci baskisi 1962’de Istanbul’da, üçüncü baskisi 1967’de Sofya’da yapilmistir. Dördüncü baskida eser yeniden gözden geçirilmis ve genisletilmistir. Bu gramer umumî Türk dilinin grameri degil, Bati Türkçesinin grameridir.

Bu kitapta Bati Türkçesinin grameri verilirken Türkçe oldukça yeni bir gramer semasi içinde incelenmistir. Bu semanin dayandigi esaslari su iki nokta etrafinda toplayabiliriz: Türkçeyi çok defa oldugu gibi dogu veya bati gramerleri çerçevesi içinde degil, kendi bünyesine göre ele almak; Türkçenin genis ve daginik gibi görünen gramer sekillerini bir sisteme baglamak. Türkçeye kendi bünyesi içinde yanasmak ve Türkçenin yapisinin gerçek sistemini yakalamak seklinde hülâsa edebilecegimiz bu iki esasa bir yandan umumî gramer mefhumlarinin disina çikmamak, öte yandan fazla zorlamaya kaçmamak sartiyla mümkün oldugu kadar bagli kalinmaga çalisilmis, böylece teklif ettigimiz sema ortaya çikmistir.

Üniversite seviyesinde okutulan bir gramerin pratik gramer olmayacagi tabiîdir. Onun için bu kitapta da gramer sekilleri kliseler, ezberlenecek kaliplar seklinde verilip geçilmemis, Türkçenin problemlerine göre ele alinarak çesitli yönlerden etraflica incelenmis, münakasa süzgecinden geçirilmistir. Eserin üslûbu gibi, büyük ve göz alici basliklardan, klise ve cetvel hâlindeki tertiplerden uzak sekli de bundan ileri gelmekte ve ezber yerine muhakemeye dayanan bir dil bilgisi ögretimi hedefini gütmektedir.