Zamanın Tohumları

Ütopik metin hikâye anlatmaz; bir mekanizmayi, hatta bir tür makineyi tarif eder, Ütopik bir durumda bulunabilecek türden insan iliskileriyle oyalanmak ya da dengeli ve kalici bir duruma ulastigimizda olmasini isteyeceginiz türden hayatlari tahayyül etmek yerine bir taslak çikarir; laf aramizda büyük Ütopyacilar bunu da yaptilar, zaman zaman herhangi bir sahnenin, herhangi bir masum ya da o kadar da masum olmayan hazzin ara sira görülen pastoral keyfini çikardilar (burada da tam bir Ütopyaci, Ütopik hayalcinin Plâtoncu ideasinin örnegi olan Fourier, zirveyi kimseye birakmaz).

Bununla birlikte Ütopyacilar, bunu yaparken daha çok, insa edilmelerinin bile bu iliskileri ve bu hazlari, bu sahneleri tek basina mümkün kilacak kusursuz mekanizmalari dikkatlice kaydettiler. Ütopyacinin idealleri açisindan yasam, çeliskili bir projedeki imgelemi gerektirir zira muhtemelen hepsi de; çok suistimal edilmis, örneklenmesi bir yana fiilen tanimi geregi ve yapisina mündemiç oldugundan önceden tanimlanamayan özgürlük kavramini tasvir etmeye ve uygulamaya niyetlenmislerdir; özlemini çektiginiz tecrübenin, henüz var olmayan bir özgürlük içinde neye benzedigini zaten biliyorsaniz, o zaman gerçekten özgürlügü degil de esasen yalnizca bu tekrari dillendirmis olabileceginiz konusunda süphe dogar; buna karsin izdüsümü korkusu, baska bir deyisle açik bir gelecegi simdiye ait biçimsiz ve bastirilmis toplumsal aliskanliklarimizla kirletme korkusu da, yarinin kolektifligine iliskin fantezilerin hosgörülmesine yönelik sürekli bir tehdittir.