Tanrılar Susamışlardı

Nobel ödüllü yazar Anatole France, Tanrilar Susamislardi’da, Fransiz Ihtilâli’nin terör yillarini, kendi çocuklarinin basini yemek konusunda istahi hiç tükenmeyen ihtilâlin keskin biçagi giyotinin cömertçe inip kalkislari ve tutkulu Evariste Gamelin’le ölçülü Elodie’nin askini merkeze alarak büyük bir ustalikla anlatmis, ihtilâl mahkemelerinde körelmis vicdanlarin, soguk nazarlarin, yolundan sapmis bir hukukun gölgesinde sel gibi akan insan kaninin bogdugu kardeslik ülküsünün trajik sahnelerini canlandirmistir. Bu selin bogduklari arasinda sadece sesi ve hâtirasi hiç bilinmeyen, bilinmeyecek kurbanlar degil, daha kimler vardir: Danton, Desmoulins, Hébert, Chaumette ve nihayet bozulmaz ahlâkli Robespierre... Hepsi, yarattiklari bir asirilik canavarinin pençesinde kanli ihtilâller çigirinin söhretli kurbanlari olarak tarihe geçmislerdir. Fransiz Ihtilâli’nin bu en siddetli safhasini anlamak konusunda rehber olan Tanrilar Susamislardi’yi, Hüseyin Cahit Yalçin’in selis Türkçesiyle sunuyoruz.