İran Tarihi 1700 1925

Ilk c¸ag?lardan itibaren sahip oldug?u bes¸eri, fiziki ve stratejik imka^nlar sebebiyle birc¸ok kavim ve hu¨ku¨mdarin dikkatini celbeden I?ran cog?rafyasi, Part ve Sasani gibi muhtelif medeniyetlere ev sahiplig?i yapmis¸tir. Ahura Mazda’nin kutsal u¨lkesi, I?skender’in hayallerini su¨sledig?i gibi Bizans’in da fethetmek istedig?i u¨lkelerin bas¸inda gelmis¸tir. Du¨nya ha^kimiyeti ic¸in yapilan mu¨cadelenin yüzyillarca merkezi olan bu cog?rafya, gu¨neyden de I?sla^m fatihlerinin dikkatini c¸ekmis¸tir. I?sla^m fu¨tuhati ile Arap ha^kimiyetine girdikten sonra da cazibe merkezi olma o¨zellig?ini devam ettirmistir.
Prof. Dr. Yilmaz Karadeniz; Iran cografyasinin tarihini ve geçirdigi sosyal dönüsümleri en eski çaglardan modern döneme kadar ele alarak okuyucunun bölgeyi ve bölgede süregelen mücadelelerin dogasini anlamasini sagliyor. Esasinda 17. ve 20. yüzyillar arasindaki Iran tarihinin anlatildigi kitapta; Safevi Hanedani’nin yikilisindan Afsar Hanedani’na ve Zend-Afsar-Afgan çekismelerinden Kaçar Hanedanligi’nin Iran’da tesis edilmesine kadar geçen süreç bütün canliligiyla tasvir ediliyor. Kaçarlar dönemi Iran’i, sahip oldugu birikim ve kuvvete ragmen büyük güçlerin mücadele alani olmus ve Ingilizlerin Asya’nin sömürgelestirilmesi faaliyetlerini yürüttükleri en önemli merkezlerden biri haline gelmistir. Yilmaz Karadeniz, sadece Iran’i degil, Eski Dünya’nin tamamini derinden sarsan bu dönemde; Ruslarin, Hollandalilarin, Ingilizlerin ve Portekizlilerin hem birbirleriyle hem de Iran üzerindeki hâkimiyet kurma mücadelelerinin tarihini anlatirken bir yandan da Iran’in sinir komsusu olan Osmanli Devleti’yle olan iliskileri de ayrintili bir tahlile tabi tutuyor. Tarihin seyrinin geri dönülmez biçimde degistigi bu zorlu dönemi anlamak için Iran tarihi hâlâ merkezi önemini koruyor.