Ahlak Mektupları Epistulae Morales

Seneca, mektuplarina Lucilius’unu selamlayarak baslamisti: Seneca Lucilio suo salutem!

Fakat onun bu seslenisi sadece dostu Lucilius’ta degil, iki bin yil boyunca birçok nesilde karsilik buldu. Öyle ki, Ahlak Mektuplari, birçok büyük kitabin, hatta Avrupa düsüncesinin kaynaklari arasinda yer aldi: “Fransiz Seneca” olarak da adlandirilan Montaigne’in en çok etkilendigi eser Ahlak Mektuplari’ydi. Erasmus, Seneca’nin mektuplarini ve yazilarini gururla yayimladi.

Shakespeare, Marlowe, Bacon gibi birçok edebiyat devi Ahlak Mektuplari’ndan beslendi. Aforoz edildiginde tüm kitapligini geride birakmak zorunda kalan Spinoza’nin yanina aldigi Ahlak Mektuplari, Marx’in Latin ve Yunan düsüncesine açilan kapisi oldu. Yüzyillar boyunca yasam, ölüm, dostluk, sanat, erdem, felsefe, Tanri, iyi ve kötü, yalnizlik, iktidar gibi insani ilgilendiren her konuda bir “bilge”ye danismak isteyen insanlar öncelikle Ahlak Mektuplari’na basvurdu.

Seneca’nin ölümünden kisa bir süre önce kaleme aldigi ve bugün klasik edebiyatin basyapiti sayilan Ahlak Mektuplari’ni Türkân Uzel Latince aslindan çevirdi.

“Ah, kimi insanlar için bir yerden degil, önce kendilerinden kaçabilmele­ri ne büyük bir mutluluk olurdu! Onlar kendilerine yük olmuslardir; endise, telas ve korku içindedirler. Denizleri asmak, kentten kente dolanmak neye yarar? Seni hirpalayan kötülüklerden kaçinmak istiyorsan baska yerde degil, baska biri olmalisin.
Her gün, her saat degistiriyor seni.

Ne var ki kimi seylerde bu yagma daha kolay ortaya çikiyor; sendekilerse gizlice olup bitiyor, açikta olmuyor. Kimi seyler sürülüp götürülüyor, bizler de fark edilmeden çaliniyoruz kendimizden. Bunlardan hiçbirini düsünmeyeceksin, yaralari­na merhem sürmeyeceksin de, kimi seyleri umut ederek, kimi seylerden umut keserek kendine yeni kaygi nedenleri yaratacaksin, öyle mi? Aklin varsa ürettigin duygularin birini ötekine kat. Umudun umutsuzlukla, umutsuzlugun umutla birlikte olsun.”