Türk Kültüründe Kadın Şaman

Samanlik inancina göre ilk olarak kadin samanlar vardi. Klasik samanlik inancina göre seçilmis olan kadin samanlar ruhlarla çevrelenmis dünyamizda bizleri koruyan, gözeten ve ötekilerin mesajlarini bizlere ileten kisilerdir. Rüzgârla, dagla, agaçlarla konusabilen içi ve disi ruhlarla dolu bir varlik olan kadin saman, dünyayi algilamada ve anlamlandirmada büyük bir görev icra etmistir. Kadin, Sibiryali bir halk olan Çukçi atasözünde denildigi gibi, dogasi itibari ile samandir veya dogal olarak samandir. Sadece Çukçiler degil, birçok kavim de kadinlari ilk saman olarak kabul eder. Kadin, dogumun efendisi olmasi, dünyaya yeni bir can getirmesi, yavrulariyla ilgilenmesi ve birlikte yasama zorunlulugu itibariyla toplumun biyolojik ve tinsel merkezi durumuna gelmistir. Kadinin dogurganligi onun kutsanmasini saglamistir. Bundan baska bazi özel durumlar kadinlarin karanlik güçlerle de iliski ve temas halinde oldugu inancini dogurmustur. Ayrica sözlü gelenekler, arkeolojik kazilar ve tarihî veriler kadinlari sifaci, otaci, kâhin, falci, kendinden geçen dansçi, kozmik yolcu olarak gösterir. Kadim Türklerin mitolojik, kozmolojik ve kozmogonik kültür mirasiyla ilgili birçok eser kaleme alan Prof. Dr. Fuzuli Bayat’in kadin samanlik olgusunu inceledigi bu çalismasi da Türk kültür varligi baglaminda, yani somut verilere dayanilarak hazirlanmistir.