Alman İdealizmi 2 Hegel

Neden hâlâ Hegel? 1960’lardan sonra dünyada, 2000’li yillardan sonra ise ülkemizde Hegel’e duyulan artan ilginin gerçek kaynagi nedir? Felsefe tarihinde ‘metafizigin kapanisi’, ‘tarihin sonu’ ve ‘sanatin ölümü’yle adi özdes kilinan, düsüncenin bundan sonra gerçeklesmesi gerektigi söylenmek suretiyle tarihin ‘oldu-bitti’leri arasina gönderilerek ‘ölü köpek’ muamelesine tâbî kilinan Hegel, ögretisindeki derinligin günisigina her geçen gün daha bir çikmasiyla birlikte, varliga dair gelistirilmis düsüncelerin hemen her alaninda kendisini göstermeye devam ediyor. Sivil toplum-devlet iliskisine istinaden kamusallikla ilgili tartismalarda, sanat-din-bilim- felsefe arasindaki iliskilerde ve sinir sorununda, tarihi ele alacak olan felsefenin ne menem bir yönteme sahip olacaginda, herhangi bir konuyu dogal bir tutumla ve düsünüsle ele almayla felsefî olarak ele alma arasindaki farki ve bu ikisi arasindaki salinimi gerçeklestirmede Hegel’e örtük ya da açik bir sekilde gönderme yaptigimiz artik daha bir asikâr.

Üç eseri de felsefe tarihinin saheseri olan çok az filozoftan biridir Hegel.Tinin Fenomenolojisi, Mantik Bilimi ve Hukuk Felsefesinin Anahatlari o güne kadar yazilmis ve onlardan sonraki pek çok eser karsisinda asilmazligini hâlâ sürdürmektedir. Bu eserlerin disinda estetik, din ve tarih alanlarinda da Hegel’in yazdiklari tartismalarda temel belirleyicidir. Kendi zamanina kadarki düsünürler arasinda Avrupa’ya yakin cografyanin disindaki dünyayi da hesaba katip düsüncesine dâhil eden ilk filozof olan Hegel’in felsefesi ilk defa bu kadar açiklikla ve tüm yönleriyle, dünyanin farkli ülkelerindeki önemli Hegel uzmanlarinin yorumlariyla birlikte huzura getiriliyor. Hegel üzerine yazilanlardan kapsamli bir seçki yapmanin zamani gelmisti. ‘Üzerine yazmak’ filozofu yeniden konusturmaktir. Ondan hesap sormaktir da. Filozof bile ölümlü oldugundan, cevap verme, tartismaya katilma olanagi yoktur. Fakat bu olanagi olsaydi da fazladan konusmazdi, çünkü söylemek istediklerini zaten söylemistir Ulug Nutku. Bu [kitap] da dâhil olmak üzere hiçbir [çalisma], Hegel’in büyüklügünü, açik görüslülügünü, zihnindeki kavrayis gücünü, nüfûz edisi ya da derinligi yeterince gözler önüne seremez. O, bizi, zamanin ve anlamin üzerinden görkemli tinsel yasama yükseltir. Kant ve Hegel, anilan siraya göre, modern dünyanin Platon ve Aristoteles’idir
T.M. Knox.