Nusayri Alevilik Tarih İnanç Kimlik

Nusayriliğin, Nusayri olmayanlar için yakın tarihle-re kadar bir muamma olarak kalmasının şüphesiz ana nedeni, Nusayrilikte, inanç esaslarının ‘hak etmeyen-lerle’ paylaşılmaması gereken bir ‘sır’ olarak kabul edilmesi, daha önce belirttiğim gibi Nusayriliğin ezoterik bir inanç olmasıydı. Ama Nusayriliğin üzerindeki bu sır perdesinin aralanamamasında Nusayrilerin yaşadıkları bölgelerin tamamının, tarihsel süreçte çoğunlukla Sünni İslâm’ı resmi inanç haline getirmiş yönetimlerin egemenliğinde olması ve bu yönetimlerin Nusayrilere yönelik negatif tutum ve pratiklerde bulunması da etkili oldu. Çünkü, bu iki etkinin bir araya gelmesiyle Nusayriliğin ezoterik yapısı daha güçlendi ve inançsal sırrın korunması için birçok incelikli ve özgün kurumun oluşturuldu.

Nusayrilik oldukça uzun bir tarihe ve önemli düzeyde taraftara sahip olmasina ragmen, Nusayri olmayanlar için yakin tarihlere kadar bir muamma olarak kaldi. Nusayrilik üzerindeki sir perdesi, ilk defa, Nusayri inancindan ayrilan Süleyman el-Adani60 tarafindan 1863 yilinda Kitâbu’l-Bakûrâti’s-Süleymaniyye fi-Kesfi Esrâri’d-Diyânâti’n-Nusayrîyye adli kitabin Beyrut’ta yayimlamasiyla aralandi.Nusayri inancini, Bati Dünyasi’na ise, Suriye’de arkeolojik arastirmalar yaptigi sirada yaninda çalistirdigi Nusayri isçiler yoluyla Nusayrilikle tanisan ve 1900 yilinda Nusayrilerin Tarihi ve Inanci adli kitabi yayimlayan Dussaud tanitti.Nusayriligin, Nusayri olmayanlar için yakin tarihlere kadar bir muamma olarak kalmasinin süphesiz ana nedeni, Nusayrilikte, inanç esaslarinin ‘hak etmeyenlerle’ paylasilmamasi gereken bir ‘sir’ olarak kabul edilmesi, daha önce belirttigim gibi Nusayriligin ezoterik bir inanç olmasiydi. Ama Nusayriligin üzerindeki bu sir perdesinin aralanamamasinda Nusayrilerin yasadiklari bölgelerin tamaminin, tarihsel süreçte çogunlukla Sünni Islâm’i resmi inanç haline getirmis yönetimlerin egemenliginde olmasi ve bu yönetimlerin Nusayrilere yönelik negatif tutum ve pratiklerde bulunmasi da etkili oldu. Çünkü, bu iki etkinin bir araya gelmesiyle Nusayriligin ezoterik yapisi daha güçlendi ve inançsal sirrin korunmasi için birçok incelikli ve özgün kurumun olusturuldu. Bu baglamda Nusayriligin ezoterik yönünün hem en önemli ifadesi hem de Nusayrilerce inançlarini ve kendilerini korumak için olusturduklari özgün kurumlarin en basta geleni ‘dine girmek’ ya da ‘namazi ögrenmek’63 olarak adlandirdiklari inisiyasyon/katilma ayinidir.Nusayrilerin dini bilgileri ‘namaz’, dini bilgileri ögrenmeyi ‘namazi ögrenmek’ ve din amcalarini da zaman zaman ‘namaz amcasi’ olarak adlandirmalari realiteye oldukça uygundur. Çünkü ileride görülecegi gibi Nusayri dini elitini olusturan seyhler, diger Nusayrilere inancin sadece ibadet etmeleri için gereken kismini ögretir.