Sınır Kurguları

Modern bir ideoloji olarak milliyetçiligin dogusu; ulus devletlerin, ulusal kimliklerin ve sinirlarin kurgulanmasini beraberinde getirdi. Iç içe geçen bu kurgular, birbirini zorunlu kiliyor ve birlikte kitleleri yeniden biçimlendiriyor. Iste buradan hareketle, Sinir Kurgulari: Iran Ulusunun Sekillenmesi (1804-1946), Iran ulusal kimligine ve sinirlarina dair kurgularin ortaya çikisini ele aliyor.

Profesör Firoozeh Kashani-Sabet, bu çalismasinda 19. ve 20. yüzyillara odaklanarak Iran sinirlarinin olusum sürecini ayrintili bir sekilde ele aliyor. Osmanli Imparatorlugu, Azerbaycan gibi sinir komsulari ile Ingiltere, Fransa gibi büyük oyuncularin etkisini incelikle ele alan yazar, kapsamli bir arsiv çalismasi gerçeklestiriyor.

Cografyanin siyaset ile iliskisine odaklanan Kashani-Sabet, topragin vatana dönüsümü ve yeni bir disiplin olarak kartografya çalismalarina verilen önem üzerine özgün katkilar sunuyor. Milliyetçilik ve toplumsal cinsiyet iliskisinin yani sira sembol ve isim tercihlerinin siyasal karsiliklarini inceleyen yazar, çagdas Iran toplumunu anlamaya yarayacak ipuçlarinin pesinden gidiyor.

Sinir Kurgulari, Muhammed Riza Sah’in 16 Ocak 1979’da Iran’dan ayrilisina dair o ünlü sahneyle basliyor. Her hükümdarin atalarina ait Iran topragindan bir parçayi yanina alarak ayrilisi, 37 yil önce babasinin ayrilisini hatirlatiyor ve benzer sekilde hikâyelestiriliyor. Kashani-Sabet’in Bu basit hareketin simgesel degeri neydi? sorusu kitabin kalbini, olaganüstü gücünü ve özgünlügünü biçimlendiriyor. () Sinir Kurgulari, her seyin özenle hazirlandigi, güzelce islendigi, okumasi keyifli bir kitap. Insani içine alan ve düsündüren bir eser. Iran ve Ortadogu’nun ötesinde, modernite ve milliyetçilik ögrencileri için vazgeçilmez bir okuma. Afsaneh Najmabadi, Comparative Studies in Society and History