Yabancılar Hukuku Genel Kısım

Tarihsel süreç boyunca kişiler yaşam, savaş, çalışma, ticaret ve benzeri sebeplerle gönüllü veya gönülsüz şekilde bulundukları yerlerden ayrılıp başka yerlere gitmişlerdir. Sınıraşan kişi hareketlilikleri günümüzde artış eğilimindedir. Son yıllarda ülkemize gelen yabancıların sayısında bunu görmek mümkündür. Ne var ki kişilerin yaşadıkları yerleri terk ederek veya terk etmek zorunda kalarak başka yerlere gitmesinin siyasi, sosyal, iktisadi ve hukuki olmak üzere birçok sonuçları bulunmaktadır.

Sınıraşan kişi hareketlilikleri toplum yaşamına etkileri olduğundan hukukun özel ilgi ve düzenleme alanında bulunmaktadır. Ulusal devlet yapılanmalarına dayanan bir sistemde vatandaşlık bağının olmadığı bir yerde bulunmanın her şeyden önce o yerdeki vatandaşların sahip olduğundan farklı bir statüye tabi olmayı beraberinde getireceği şüphesizdir. Dün olduğu gibi bugün de durum böyledir. Her ne kadar modern milletlerarası hukukun gereği olarak kişiler vatandaş-yabancı ayrımı gözetilmeksizin temel hak ve özgürlüklerin evrensel koruması altında bulunsalar ve üst vatandaşlık kimlikleri oluşturulmaya çalışılsa da, ulusal hukuk sistemlerinde yabancıların hukukî durumları vatandaşlar karşısında farklı şekilde düzenlenmeye devam etmektedir.

Yabancıların hukuken vatandaşlardan ayrışması özel incelemeyi gerektiren bir durumdur. Bu ayrışmaya ilişkin kapsamlı bir müktesebatın oluştuğu görülmektedir. Bu bağlamda çok sayıda özel ilke, kural ve yargı kararlarından söz etmek mümkündür. Hal böyle olunca, yabancılar hukukunun bir disiplin niteliğine bürünmüş olduğu ve bu nedenle özel ve özerk bir şekilde ele alınma vaktinin çoktan gelmiş olduğu söylenebilir.

Günümüzde yabancılar hukuku hukukun en dinamik alanlarından biri hâline gelmiştir. Sınıraşan kişi hareketlilikleri, zamansal ve mekânsal koşullara bağlı olarak mütemadiyen yapısal ve nicel değişikliklere uğramaktadır. Bu olgusal değişim ve insan haklarının gelişimi yabancılar hukukunun dönüşümünü de beraberinde getirmektedir. Mevcut düzenlemeler yeni gereklilik ve ihtiyaçları karşılamada yetersiz kalabileceğinden ve gelişmelere bağlı olarak ortaya çıkan sorun, zorluk ve imkanları gözetecek ve gerektiğinde bunlara yön verecek yeni bir rejimin kabulü gerekebilmektedir.