Amanvermez Avni

1881-1908 arasi dilimize 55 polisiye roman çevrilmistir; bunlarin büyük kismi melodram yapili Fransiz polisiye romanlaridir. Ancak II. Mesrutiyet’in ilanindan sonra Türk okuru çeviri polisiye roman bombardimanina tutulmus ve bu romanlar okuyucu katinda büyük bir ilgi görmüstür. Bu çeviri romanlarin kahramanlari bir dizi halinde maceralari anlatilan ayni kisilerdir. Bu diziler öyle ilgi görmüstür ki, Nat Pinkerton öykülerinden 1909 - 1913 arasinda dilimize iki yüze yakin çeviri yapilmistir. Iste böyle bir ortamda Ebüssüreyya Sami bir Türk polis hafiyesinin maceralarini yazmayi planlamis, böylece ilk Türk polisiye serisi olarak Türklerin Sherlock Holmes’ü Amanvermez Avni dogmustur. Ilk besi 1913’te diger yarisi da 1914’te müstakil olarak nesredilen bu novellalarin kahramani bir fenomene dönüsmüs, onun tesiriyle 1928’de Amanvermez Sabri, 1940’larda Amanvermez Ali dizileri baska yazarlar tarafindan ele alinmistir. Cingöz Recai’den sonra Türk polisiyesinin en önemli kahramani olan Amanvermez Avni’nin, Abdülhamid dönemi Istanbulu’nun dekor olarak kullanildigi onparalik öykülerinin bu bütünlüklü nesrini, Erol Üyepazarci’nin takdimi, sadelestirmesi ve notlariyla sunuyoruz.