Resimsel Alıntı

Bu kitapta resim alaninda degisik alinti/alintilama biçimlerinin kendi baglamimiza uygun olarak kimi tanimlamalarini kisaca animsattiktan sonra, genelden özele giderek her yöntemin tanimlamalarimiza uygun kimi resimlerdeki karsiliklarini bulmak ugrasinda olacagiz. Ardindan her bir yönteme iliskin söz konusu resimlerin hem betimsel hem de çözümsel bir tutumla, agirlikli olarak gösteren düzlemindeki (postmodern tanimlamasina uyan yapitlarin biçimsel düzlemde öncelikle bir “oyun” gibi görüldügünü animsatmaliyiz) isleyisine iliskin kimi irdelemeler yapacagiz. Amacimiz belli bir yöntem üzerine oturtulan kimi resimlerin özel bir çözümlemesi yaninda genel olarak alintilama, resimlerarasilik, göstergelerarasilik, resimsel etkilesim ve aktarma vb. sürecine uyan birkaçini gönderge yapitlar olarak göz önünde bulundurup bu görüngüdeki isleyislerine, bilesenlerine iliskin bir dizi saptama yapmak olacaktir. Ilk asamada resimlerarasilik baglaminda gündeme gelen temel yöntemlerin, yaklasimimiza uygun düstügünü düsündügümüz, degisik dönemlere ve ülkelere iliskin kimi sanatçilarin yapitlarindan yararlanarak neler olduklarinin bir tiplemesini yapacagiz. Yaklasimimizla dogrudan ilintili olan ve kavramlarin kuramsal düzlemde daha iyi kavranmasini saglayacak olan en belirgin özellikleri de kendi içinde kisaca tanimlamaktan geri durmayacagiz.

Kitabin basligina gelince. Burada tüm çalisma, üzerine oturdugu dört temel kavram “alinti”, “resimlerarasi(lik)”, “etkilesim” ve “aktarma” çevresinde toplaniyor. Etkilesim ve aktarim olgularindan hem bir iç resimsellik olarak adlandirabilecegimiz, bir baska anlatimla, bir resmin üreticisi olan bir sanatçinin bir baska resmi yaninda (öz-resimsellik), baska bir sanatçinin bir resmi ya da resimleri arasinda kurulan iliskiler baglaminda söz ediyoruz. Bundan baska bir resmin yansilarini gönderdigi degisik sanatsal biçimler arasinda kurulan iliskilerde de bir aktarim, dilbilimdeki karsiligiyla söylersek bir göstergelerarasi süreç islerlik kazanmaktadir. Dolayisiyla “resim ve alinti” gibi bir baslik yerine “resimsel alinti” adlandirmasiyla resmin kendi içerisinde oldugu kadar degisik sanatsal biçimlerdeki payini gözden uzak bulundurmadan, ilk adlandirmanin dayattigi siniri ikinci tür adlandirmayla biraz daha genisletiyoruz. Buna karsin bu çalismada, öteki resmin payinin degisik sanatsal biçimlerdeki (müzik, sinema, yazin, fotograf vd.) kullanimini derinlemesine sorgulamadan (bir baska çalismada bunun üzerinde duracagiz), simdilik kisa deginmelerle yetinecegiz.