Udi Kadınların Hafızası

1862’de Istanbul’da dogdu. Ahmet Cevdet Pasa ve Adviye Rabia Hanim’in kizidir. Babasinin görevleri vesilesiyle Halep, Yanya, Sam ve Beyrut’ta da yasayan Fatma Aliye 1878’de Kolagasi Faik Bey ile evlendi. Ilk olarak George Ohnet’nin Volonté romanini Meram adiyla ve “Bir Kadin” imzasiyla Türkçeye çevirdi. 1891’de Ahmet Mithat ile ortaklasa yazdiklari Hayal ve Hakikat romanini da “Bir Kadin” imzasiyla yayimladi. 1893’te Ahmet Mithat kendisinin yazarlik serüveniyle ilgili Fatma Aliye yahut Bir Muharrire-i Osmaniyenin Neseti kitabini yayimladi. Kendi adiyla yazdigi ilk romani Muhadarat da bu yil basildi. 1895’ten itibaren kardesi Emine Semiye, Nigâr Hanim, Makbule Leman, Fatma Fahrünnisa gibi kadin yazarlarla Hanimlara Mahsus Gazete’yi çikardi. Bu dönemde Refet, Udi ve Levayih-i Hayat romanlari da art arda geldi. Müslüman kadinlarin kendi zamanindaki ve geçmisteki durumlarina, erdemlerine ve sorunlarina dair Nisvan-i Islam, Namdaran-i Zenan-i Islamiyan ve Taaddüt-i Zevcât’a Zeyl eserlerini yayimladi. 1900 sonrasi üretkenligi azalsa da 1908 sonrasinda tekrar yayin faaliyetine basladi. Son romani Enin 1912’de yayimlandi. 1916’da çikan Ahmet Cevdet Pasa ve Zamani eserinden sonra 1936’daki vefatina kadar baska eseri basilmadi. Feriköy Mezarligina defnedilmistir.

Ilk olarak 1899’da yayimlanan Udi romaninda Fatma Aliye, okurlarina Sam ve Istanbul’un kültürel ortamlarindan kesitler sunuyor. Müzisyen bir kadin olan Bedia’nin hikâyesi araciligiyla müzigin tutkuyla deneyimlenmesini ve nasil bir eglence aracina dönüstürüldügünü takip edebiliyoruz. Bedia’nin müzik ve askla sinanan hayati araciligiyla geçmiste yasanmis benzer kadin deneyimlerine de atifta bulunuluyor. Üstelik rakip olarak sunulan ve bambaska hayat tarzlari olan kadinlarin birbirini anlama imkâni da vurgulaniyor.