Mayıs Gecesi Portre

Bir derebeyi çocugu olarak Dikanka dolaylarindaki bir çiftlikte geçirdigi çocukluk yillari boyunca kulagina çalinan halk siiri ve türküleriyle, masal, söylence ve öyküleriyle beslenen Gogol, Kazak atalarinin asklari ve efsanelerini dinleyerek büyüdü.
Rus gerçekçiliginin kurucularindan olan Gogol’e sayginlik kazandiran ilk eserleri Ukrayna’daki bu çiftlik yasantisina dair anlatilardir. Bunlarin en ünlülerinden ikisi, Mayis Gecesi ve Portre’dir.
Mayis Gecesi’nde Levko ve Galya’nin askini köy yasantisinin içinde, usta isi doga tasvirleriyle anlatan Gogol, Portre adli öyküsünde, gizemli bir portrenin, insanlarin hirslarini birer enstrüman gibi kullanarak yasantilarini nasil cehenneme çevirdigini anlatiyor.
Portre, Gary Shteyngart’in Shylock on the Neva öyküsüne, Mayis Gecesi de Nikolay Rimski-Korsakov’un ayni adli operasina esin kaynagi olmustur.
Edebiyatseverler için, Hasan Âli Ediz’in güzel Türkçesiyle
Kiraz ve salkim agaçlarindan meydana gelen sik ve el deg­memis orman, köklerini suyun soguk derinliklerine uzatmis­ti... Doganin en güzel yelpazesi gece rüzgâri, gizlice agaçlarin yanina sokularak onlari öptügü zaman, yapraklar sanki dariliyormus gibi, zaman zaman baslarini hosnutsuzlukla salliyordu. Bütün doga uykuda idi...
Mayis Gecesi’nden
Ün, onu hak etmeyip de çalana zevk veremez; o ancak onu hak edende sürekli bir etki uyandirir... Çartkov’un bütün duy­gu ve isteklerinin paraya yönelisi bundan ötürüdür. Altin onun tutkusu, ideali, korkusu, zevki, amaci olmustu... San­diklarda banknot desteleri büyüyor, kaderine böyle korkunç bir ödül düsen her insan gibi o da altindan baska her seye il­gisiz, sikici ve gizemli bir insan halini aliyordu.
Portre’den