Doktor Faustus

Elimizdeki verili
düşünce sistemine göre barbarlık, kültürün karşıtı olabilir; ama bu düşünce
sisteminin dışında, kültürün karşıtı, başka bir şey de olabilir ya da hiç
karşıtı olmayabilir.

 Thomas Mann, son eseri olarak tasarladığı Doktor Faustus’ta bizi mağrur bir
sanatçının, besteci Adrian Leverkühn’ün gerilimli dünyasında dolaştırıyor.
Ruhu, yaratma arzusuyla dolup taşsa da, akılcı ve duygusallıktan uzak mizacını
dizginleyemeyen Leverkühn’ün gerilimi, yaratma gücünün önündeki en büyük
engeldir. Şeytan, Le­verkühn’ü bu zayıf noktasından yakalar: Yaratıcı zihnin
dışavurumu olmaksızın anlamsız kalmaya mahkûm bir varoluştan kurtulmanın
bedelini, sanatçıyı zührevi bir hastalığın pençesine düşürerek ödetir. Ancak
kötülüğün sağlayabileceği bir deha, bir yaratıcılıktır bu ve Thomas Mann’ın
estetiğinde halkların faşizmle zehirlenmesini temsil eder.

Dünya edebiyatının kültleri arasında tartışmasız bir yeri
bulunan Mann’ın bu son büyük eseri, Faust mitiyle bağlantılı bir sanatçı
romanı, bir çağ ya da toplum romanı, müziği dille ifade etmeyi amaçlayan
deneysel bir roman ya da epik anlatının bütün katmanlarına yayılan sanat
kuramına dair bir deneme olarak farklı perspektiflerden okunabilir.

#faust #şeytanlaanlaşma #hümanizm #burjuvazi #nihilizm
#müzik #almanya