Marx'ın Kriz Teorisi 1. Kitap

"...üretken güçlerin ulastigi en yüksek gelisme düzeyiyle birlikte mevcut servetin ulastigi en büyük genisleme düzeyi, sermayenin degerini yitirmesi, emekçinin degersizlestirilmesi ve emekçinin yasamsal güçlerinin en zora sokulacak bir biçimde tüketilmesiyle örtüsecektir. Bu çeliskiler, tabii ki, emegin anlik olarak birden bire askiya alindigi ve sermayenin büyük bir kisminin sert bir biçimde gidebilecegi yere kadar azaltilip yok edildigi patlamalara, çalkantilara, krizlere yol açar. Bu çeliskiler, tabii ki, tüm emegin birden bire askiya alindigi ve sermayenin büyük bir kisminin sert bir biçimde yok edilmesinin, sermayenin intihara yönelmeden üretken güçlerini tamamiyla kullanabildigi noktaya kadar kullanmasini saglayacak patlamalara, krizlere neden olur. Yine de, düzenli bir biçimde yinelenen çalkantilar, her defasinda daha yüksek bir ölçekte tekrarlanacak ve en nihayetinde de, sermayenin siddetli bir biçimde yok olup gittigi bir noktaya ulasacaktir. Sermayenin gelismis hareketinde krizlerden baska bu hareketi erteleyen anlar da söz konusudur; örnegin, mevcut sermayenin bir kisminin sürekli olarak degerini yitirmesi: üretimde dogrudan rolü olmayan sermayenin büyük bir kisminin sabit sermayeye dönüstürülmesi; sermayenin büyük bir kisminin üretken olmayan bir biçimde israf edilmesi v. s. gibi’ (Karl Marx, Grundrisse). ‘Krizler daima mevcut çeliskilerin anlik (geçici) ve zora dayali çözümleri olup, bozulmus dengeyi bir süreligine yeniden kuran siddetli patlamalardir’ (Karl Marx, Capital, III). ‘Sistem kendi mezarini kendisi kazmaktadir’ (Karl Marx, Communist Manifesto).