Kapitalizm, Arzu Ve Kölelik Marx Ve Spinoza'nın İşbirliği

Iktisatçi Frédéric Lordon, kapitalizm elestirisinin en canalici sorusunu tekrar soruyor: Ücretli emekçiler, her seye ragmen, neden kapitalizme boyun egiyorlar, neden baskalarinin "efendi-arzusuna" tabi oluyorlar? Klasik "tahakküm" ve "riza" yanitlarini tatmin edici bulmayan yazar, açiklama olarak, Marksist siyasal iktisat ile Spinozaci "duygu antropolojisini" birlestirerek olusturdugu etki gücü yüksek alasimi öneriyor. Marx ve Spinoza'yi neden etkilesime soktugunu ise su çarpici sözlerle açikliyor: "Kapitalizme özgü toplumsal yapilardan kurtulmak, duygusal kölelikten kurtulmamizi saglamaz. Tek basina, arzunun ve sarf edilen güçlerin basibozuk siddetinden kurtaramaz bizi. Spinoza'nin duygular konusundaki gerçekçiligi, bu noktada belki en çok Marksist ütopyanin isine yarar: Sarsip kendine getirir. Siniflarin ve sinif çatismalarinin tamamen tasfiyesiyle siyasetin ortadan kaldirilmasi, proletaryanin zaferiyle bütün husumetlerin asilmasi, sinif çikarlarindan tamamen arinmis sinifsizligin ortaya çikmasi… — bunlarin hepsi post-siyasal birer hayalden ibarettir ve belki de Marx'in yaptigi en büyük antropolojik hata budur: Siddeti kökünden yok edebilecegini sanmak; oysa en az tahripkâr siddet biçimlenimlerini aramak disinda bir hedef olamaz ufkumuzda." Bu heyecan verici kitabi zevkle okuyacaginizi umuyoruz.