Dervişler, Fakihler, Gaziler Erken Osmanlı Döneminde Dini Zümreler 1300 1400

Islamiyet sonrasi Türk tasavvufî hayatinin bir devami niteliginde olan Osmanli sufîligi hakkinda çalismalariyla taninan Hasim Sahin, Dervisler, Fakihler, Gaziler adli kitabinda Türklerin Islam dinini kabul ettikleri dönemden itibaren, sufîlerin Türk devletleri içerisindeki faaliyetlerine, Türk hâkimiyet sahasinda olusan sufî ekollere, Türk sufîligini etki altinda birakan önemli mutasavviflara, Selçuklu, Anadolu Selçuk¬lu ve beylikler döneminde merkezî iktidar ile sufî çevre iliskilerine deginiyor. Os¬manli Beyligi’nin kuruldugu dönemde etkili olan Türkmen gruplarinin muhtemel göç güzergâhindaki cografyanin dinî hareketliligini, sufîlerin yasantisini, erken yüz¬yillardan itibaren bu güzergâhta faaliyet gösteren mutasavviflarin ve sufî ekollerin varligini arastiran Sahin, belki de Osmanli tarihinin bu en kapali döneminin derli toplu bir analizini yapiyor.

“Türklerin Islam’i kabul edip benimsemesinde ticarî ve siyasî iliskilerin yani sira, Türk gelenegindeki alplik motifi ile Islam’daki eren-evliyâ inanci gibi Islam diniyle eski Türk dini arasindaki benzerlikler ve Türk toplumu arasinda yayilan Budizm’in de etkisi olmustur. Bu etkilesim, Müslüman Türklerin kullandiklari bazi kelimelerde yahut bazi geleneklerinde bariz bir sekilde kendisini göstermektedir.”