Osmanlı Taşrasında Memur Olmak

Bu çalışmada, Osmanlı Devleti’nin 19. yüzyılda gelişen bürokratik sınıfının merkezileşme politikasının da bir gereği olarak kayıt altına alınması ve bunlarla ilgili iş ve işlemlerin yasal çerçeveye oturtulması sürecinin taşradaki yansıması ele alınmıştır. Bu çerçevede, Doğu Anadolu Bölgesi sınırları dâhilinde bulunan Bitlis’te doğmuş devlet memurları üzerinden Osmanlı taşra memuru profiline ulaşılmaya gayret edilmiştir. Memur özlük dosyasının gayet muntazam bir şekilde tutulduğu Sicill-i Ahvâl Defterleri çalışmamızda ana kaynak olarak kullanılmıştır. Buna ek olarak Osmanlı Arşivi’nde çeşitli fonlarda kayıtlı belgeler, devlet, maârif ve vilayet salnâmeleri ile çalışmaya paralel yapılan diğer yerlerle ilgili araştırmalardan istifade edilmiştir. Osmanlı taşrasında görevli memurların bir bütün olarak analiz edilebilmesi benzeri çalışmaların sayısının artırılması ile mümkün olacaktır. Bu amaçla ortaya konan eser, Osmanlı coğrafyasındaki diğer yerleşim birimleri için yapılacak başka çalışmalara da örneklik teşkil edecektir.