Marifet Menzilleri

Ibn Arabi'nin bilgi anlayisi “Allah'in” yani mutlak hakikatin kendini bilme ve izhar etme iradesinden hareket eder. Bu durumda bilgi anlayisi temel bir degisim gösterir: Insanin bilmek ve bulmak istedigi hakikat yerine kendini göstermek isteyen hakikat anlayisi ortaya çikar. Allah insanin kendisini aradigi pasif bir hakikat olarak düsünülemez. Allah kendisini bilen, bu bilgiyle kendisini izhar eden kenz-i mahfîdir (gizli hazine). Insan ise bu sürecin basinda kendini özne sayarken sürecin ilerlemesiyle kendini hakikati tanima sürecinde edilgen olarak bulur. Gerçekte tasavvuf (sûfîlesme) dedigimiz sürecin kendisi insanin bu farkindaligindan baska bir sey degildir. Baska bir anlatimla insanin kendini özne saydigi bir sürecin sonunda kendisini edilgin olarak bulmasiyla tasavvuf maksadina ulasir. Bu durumda hakikat insan tarafindan bulunan veya insa edilen bir sey olmaktan çikarak gerçek ve kurucu özne haline gelir. Mârifet anlayisinin temeli budur.
Mârifet Menzilleri adini verdigimiz bu kitap Fütühat-i Mekkiyye'nin on ikinci cildinin müstakil basimidir. Fütühat'i konularina göre taksim etme projesinde bu kitap yeni bir halkayi teskil etmektedir. Dogrusu kitabin en önemli yönü menziller ve mârifetler arasindaki irtibati kurmasidir. Menziller sâlikin veya insanin terakki sürecinde geçtigi mertebelerdir. Bu itibarla menzil kelimesi makam veya mertebe anlaminda kullaniliyordu. Ibn Arabî'nin dikkatimizi çektigi husus her menzilin bir bilgi türü içermis olmasidir. Bu durumda menziller insanin Allah'a giden yürüyüsünde geçtigi merhaleler iken bu merhalelerin her biri yeni bilgi verecektir.