Bektaşi Sırrı Iii Iv

XIX. asrin ikinci yarisindan itibaren önce Hurûfilige ait eserler yayinlanmaya baslamis, buna bir tepki olarak Sünnî kesimden Hurûfilik ve Bektâsîlik ayrimi yapilmadan genel fakat sert tenkitler yükselmistir. Bunun üzerine Bektâsîligin Osmanlinin en eski ve yerli bir tarîkati olarak tarîkat silsilesinin, usül ve esasinin bulundugu, ‘nâzenîn’ yapisi ile dinin özünü tasidigi, Hurufîlikle bir ilgisinin olmadigina dair eserler kaleme alinmistir.

Bu tartismalardan hareketle Ahmet Rifki (1884-i935), Bektâsî Sirri adiyla iki ciltlik eserini yayimlamistir. Eserin birinci cildinde, tarîkatin tarihi, dedebabalarin ve önemli sahsiyetlerin biyografilerine yer verilmis, konuyla ilgili Sünnî kesimden gelen tenkitlere cevap verilmistir. Ikinci ciltte ise Bektâsî gelenekleri tanitilmis, özellikle Çelebiler kolu muhatap alinarak tarîkat içerisindeki ihtilafli ve tartismali konulara açiklik getirilmistir.
Ahmed Rifki’nin görüslerine cevap vermek ve kendi fikirlerini nesretmek için Çelebi Ahmed Cemaleddin Efendi Müdafaa’yi kaleme almistir. Çelebilerin Haci Bektâs-i Velî neslinden geldigi ve dergâhin resmi mütevellisi olduklarini kanitlayan çok sayida fermân, berât, mahkeme karari suretini ihtiva eden bu eser III. cild olarak kabul edilmistir. Ayni yil bu defa A. Rifki Müdafaa’ya Mukabele’yi yazarak IV. cildi olusturmustur. Bu esnada Bektâsîlik hakkinda baska yazarlar da kalem oynatmaya baslamislardir. Biz bu cildin sonuna Ahmed Safî Bey’in Bektâsîler hakkindaki Sefîne-i Sâfî içinde zaman zaman serdettigi kanaatlerini de toplayip aldik.

Bu eser kendisinden önceki ve sonrakilerle bir asra yaklasan Bektâsîlik tartismalarinin zaman ve düsünce olarak tam merkezinde yer almaktadir. Bu nedenle hiçbir arastirmacinin görmezlik edemedigi, kaynak bir eserdir.