Osmanlı Aile Hukuku

Osmanli aile hukukunun alti asirlik uygulanma ve gelisim sürecine tahsis edilen kitapta bu hukukun uygulanisi, geçirdigi dönüsümler ve Osmanli ailesinin sekillenmesine katkilari ortaya konmaya çalisildi. Osmanli aile hukuku esas itibariyle Islam hukukuna dayanmakla ve diger Islâm ülkelerindeki hukukla önemli aynîlikler ve benzerlikler tasimakla birlikte yine de kendine has bir uygulanis ve gelisim sürecine sahiptir. Bu bakimdan genis bir cografyaya yayilan ve çok farkli mezhebî, etnik ve sosyal yapilara mensup insan topluluklarini bünyesinde toplayan Osmanli Imparatorlugu'nda aile hukuku özel bir incelemeyi hak etmektedir.

Osmanli hukukunun ilk bes buçuk asirlik uygulanisi kendi içinde belli bir yeknesaklik ve istikrar gösterirse de Tanzimat'la baslayan dönem, hukukun diger alanlarinda oldugu gibi aile hukuku alaninda da köklü degisikliklere sahne olmustur. Bu çalismada bu dönemdeki degisimlere ve 1917 tarihli Aile Kanunu'na (Hukûk-i Âile Kararnâmesi) özel bir yer ayrildi. Kararname'ye kimi hükümlerinde Hanefî mezhebini tercih etmedigi için karsi çikanlarin ve sadece bir buçuk sene sonra yürürlükten kalkmasini saglayanlarin bilahare Islâm hukuku adina yasadiklari hüsran, hukuk politikasi bakimindan dikkatle izlenmesi gereken bir süreçtir. Bu süreç yeni Türk devletinin bagimsizliginin hangi bagimliliklar karsiliginda elde edildigini ve gerek Mecelle gerekse Hukûk-i Âile Kararnâmesi'nin Lozan Antlasmasi'yla hukuk tarihinin tozlu raflarina itilmesini de ibretâmiz bir sekilde gözlerimizin önüne sermektedir.