Zabit Ve Kumandan Ile Hasbihal

Mustafa Kemal Atatürk'ün yazarligi, askerligi ve devlet adamliginin gölgesinde kalmistir. Oysa ki Mustafa Kemal daha Harp Akademisi'nden mezun oldugu dönemlerde mesleki kitapçiklar yazdi, çevirdi. Devlet adamligi döneminde de Nutuk'unun yani sira Yurttaslik Bilgisi ve Geometri kitaplarini kaleme aldi, tarih ders kitaplarinin bazi bölümlerini yazdi. Nuri Conker (1881-1937), Atatürk'ün mahalle, okul, meslek ve silah arkadasiydi. Trablusgarp'ta, Çanakkale'de ve Kurtulus Savasi'nda beraberdiler. Yazdigi tek kitap olan Zabit ve Kumandan, Mustafa Kemal'in Hasbihal'i kaleme almasina vesile oldu. Cumhuriyet döneminde komutanlik, diplomatlik ve milletvekilligi görevlerinde bulundu. 1914... Osmanli Devleti, Balkan ve Trablusgarp savaslarindan yeni çikmistir. Osmanli ordusunun iki genç subayi, bu savaslarda yasanan basarisizliklar üzerine kafa yormaktadir. Ilkin Nuri Conker Zabit ve Kumandan kitabinda, sorunlari ve çözüm önerilerini gündeme getirir. Dostu ve meslektasi Mustafa Kemal, bu kitabi okur okumaz, Zabit ve Kumandan ile Hasbihal'i kaleme alir. Birbirini bütünleyen ve pekistiren bu iki kitabin baslica temalarindan biri iyi yöneticiliktir. Her ikisi de, ordunun yasadigi basarisizligin asil çözüm adresi olarak, komuta kademelerini gösterir. Askerler için hem bilimsel birikimin hem de cesaret ve kendi basina karar alma basta olmak üzere, pek çok bireysel niteligin önemini ve geregini savunur. Ancak çok geçmeden Osmanli Devleti Birinci Dünya Savasi'na girince, Mustafa Kemal de kitabini bastirmayi ertelemek zorunda kalir. Buna karsilik iki dost, Çanakkale'de Anafartalar ve Conk Bayiri'nda, kitaplarinda yazdiklarinin sözde kalmadigini kanitlar. Birlikleri zorlu muharebelerden büyük basarilarla çikar. Mustafa Kemal kitabini ancak, mütarekede döndügü Istanbul'da, 1918 sonunda yayimlar. Kitabin basimindan alti ay kadar sonra da Anadolu'ya geçerek Istanbul ile ilisigini keser. Adi mütareke ve isgalle birlikte anilan Damat Ferit Hükümeti de kitabi toplattirarak imha eder. Zabit ve Kumandan ile Hasbihal ilk baskisindan sonra 1956'da, Hasan Âli Yücel tarafindan Is Bankasi Kültür Yayinlari'nin ilk kitabi olarak yayimlanmistir. Atatürk'ün dogumunun 125. yili vesilesiyle hazirlanan bu yeni baskida, Atatürk ve Conker'in kitaplari bir araya geliyor. Üstelik özgün ve sadelestirilmis metinleri ilk kez karsilikli sayfalarda bir arada...