Yeryüzünün Zamanı Bir Jeolog Gibi Düşünerek Dünyayı Kurtarabilir Miyiz

Yasadigimiz gezegeni ne kadar taniyoruz? Çogumuz Dünya’nin milyarlarca yillik bir geçmise sahip oldugunu biliyoruz, ama yeryüzündeki jeolojik olaylarin muazzam zaman ölçeklerini kavramakta pek basarili degiliz. Jeolog Marcia Bjornerud iste bu eksikligi doldurmayi hedefliyor. Bjornerud’a göre, içinde bulundugumuz çevre krizinin en önemli nedenlerinden biri, Dünya ile iliskimizde genis kapsamli bir zaman bilincine sahip olmamamiz ve simdi-odakli bir bakis açisina saplanip kalmamiz.
“Bir tür olarak Dünya’da kendimizin ortaya çiktigi zamanin öncesine karsi çocuksu bir ilgisizlik ve inanmazlik sergiliyoruz. Kahramanlari insan olmayan hikâyelere burun kiviran pek çok kisi doga tarihine aldirmiyor. Dolayisiyla duygularimizda ayarsiz oldugumuz kadar ‘zamansiziz’, zaman cahiliyiz. Deneyimsiz ama asiri özgüvenli sürücüler gibi, dogal alanlara ve ekosistemlere, onlarin yerlesik trafik kurallarindan habersiz gazlayip giriyoruz, sonra da doga yasalarina aldiris etmedigimiz için kesilen cezalari saskinlik ve öfkeyle karsiliyoruz.”
Ama tam gaz ilerledigimiz bu yoldan dönmek için hâlâ çok geç degil, diyor Bjornerud. Yeryüzünü taniyarak, onun ritimlerini ögrenerek, kaynaklarinin ne kadar uzun zaman araliklarinda olustugunu anlayarak, geçmiste yasanan çevre felaketleri ve toplu yok oluslar hakkinda bilgi edinerek, kisacasi dünyamiza bir jeologun gözleriyle bakarak gelecegi kurtarabiliriz.
2019 yilinda Amerikan Yayincilar Birligi’nin PROSE Ödülü’ne layik görülen bu kitabi, yeryüzünün halen devam eden görkemli hikâyesine ilgi duyan tüm okurlarimiza tavsiye ediyoruz.

YAZAR HAKKINDA: Amerikali jeolog Marcia Bjornerud, Minnesota Üniversitesi’ nde jeofizik okuduktan sonra Wisconsin-Madison Üniversitesi’nde yapisal jeoloji alaninda mastir ve doktora yapti. Bir süre Byrd Kutup Arastirma Merkezi’nde ve Miami Üniversitesi’nde (Ohio) çalistiktan sonra Lawrence Üniversitesi’ne geçti. Halen bu üniversitede jeoloji ve çevre arastirmalari profesörü olarak hizmet veren ve Amerikan Jeoloji Dernegi üyesi olan Bjornerud, arastirmalarinda depremlerin ve dag olusumunun fizigine odaklaniyor. Yazarin Yeryüzünün Zamani adli kitabi 2019 yilinda popüler bilim ve popüler matematik dalinda Amerikan Yayincilar Birligi’nin PROSE (Mesleki ve Akademik Basari) Ödülü’ne layik görüldü. Makaleleri The New Yorker, New York Times, Los Angeles Times, Wall Street Journal ve Wired gibi gazete ve dergilerde yayimlanan Bjornerud’un Reading the Rocks: The Autobiography of the Earth (Kayalari Okumak: Yeryüzünün Otobiyografisi) adli bir kitabi daha bulunuyor.