Özdeyişler

Doga kendisini gizlemeyi sever Erdem ve ahlâk maskeleri tek tek çikarildiginda insan iliskilerindeki büyük korkularin ve derin zaafiyetlerin nasil sakli tutuldugu görülecektir. En masum görünen hallerden habis ruhlarin dogduguna pek sasmamali, her çagda toplumlarin tehlikeli olarak görüp disladigi kimseler hakkinda da hemen hükme varilmamali. Çünkü zaman, insanlara dair sözünü simdi söylemekten çok yarinlara ertelemistir.
Mevcut degerler dünyasinda çift yönlü doga durumunu keskin bir bilinçle ve bilgece yollardan tasvir eden düsünürlerin basinda gelir La Rochefoucauld. Öncelikle o, karakterlere sirayet eden hastaliklarin çözümleyicisidir. Ama ahlâkçiliga düsmeden gerçek bir ahlâk psikologu gibi eylemlerin yönelimini tespit ederek... Bir ironi ustasidir... Ona göre, yüceymis gibi görünen vasiflar çogunlukla büyük kusurlarla örülmüstür: Irmaklarin denizde kaybolmalari gibi, erdemler de bencillik içinde kaybolup giderler.
Özdeyisler, yalnizca bir güzel sözler derlemesi degildir; dikkat edilmesi gereken sey yüzeydeki aldatici görünümlere karsin en dipteki dalgalardir. Yasadigi yüzyilda insanlar arasi iliskiler içinde gözlem gücünü yitirmeyen La Rochefoucauld, bir münzevi düsünür olarak davranislarin arka planindaki niyetleri sezinlemistir.
Özdeyisler zanaatkâr ustaligiyla islenen bir eserdir. Thomas Hardy, Nietzsche, Lichtenberg, Sthendal ve André Gide gibi birçok düsünür ve sanatçi degerler dünyasindaki karsitliklari, insandaki çatismayi gösterirken en basta La Rochefoucauld’ya çok sey borçludurlar.