Refik Halid Okları Kırılmış Kirpi

Refik Halid’in muhalif bir yazar oldugu dilden dile dolasan bir söylencedir. Buna karsilik, bürokratik görevi bir yana birakilarak tutumunu yansitmasi gereken eserlerine bakildiginda, onun muhalifligini gösterecek ciddi bir kanita rastlanamaz. Bir yazarin muhalif tutumunun ancak yazarlik disindaki bir alanla baglanti kurularak dillendirilmesi ancak bizde görülebilecek bir garabettir. Öyleyse eserlerinin durumu, onun muhalif bir yazar olmadigim, hakkindaki söylencenin tümüyle bir yakistirma ya da yanilsamaya dayandigini mi gösteriyor? Bu soruya paradoksal biçimde hem “evet“ hem de “hayir“ yanitini verebiliriz. Evet, çünkü söz konusu eserlerin 1940’tan baslayarak yapilan yeni baskilarinda, gerçekten de onun bir muhalif oldugunu gösteren ciddi bir veriye rastlamiyoruz. Hayir, çünkü bu eserlerin yeni basimlari ile onun muhalif kimligini belirginlestiren özgün basimlari ayni içerige sahip degil. Baska bir deyisle onun muhalifligini belgeleyen eserler, yeni basimlarinda budanarak tek parti rejiminin kabul edebilecegi bir içerige dönüstürülmüstür. (Tanitim Bülteninden)