Platon Okumaya Giriş Descartes Üzerine Konuşmalar

“Bize öyle geliyor ki Platon’un siyasi düsüncesinin olaganüstü modernligini, hattâ denebilir ki güncelligini vurgulamaya gerek yok. Kuskusuz herkesin herkesi tanidigi, çevresinde bir gün içinde yürüyerek dolasilabilen bir Eskiçag p???? (polis)’ine modern bir Devlet kadar az benzeyecek bir sey yoktur. Tipki bir Eskiçag kadirgasini süper bir zirhli gemiyle karsilastirmak gibi olur bu. Yine de, Platon’un bize Atina demokrasisinin, anarsi ve demagoji yoluyla diktatörlüge ve despotizme kayarak çöküsünü betimledigi hem tutkulu hem agirbasli, hem derin hem igneli sayfalari okurken, modern okur sunu söylemekten kendini alamaz: de nobis fabula narratur… (Hikâye bizi anlatiyor…)”

“Ben kendi adima Descartes’in buyrugunun, iletisinin hiç bugünkü kadar güncel olmadigina inaniyorum. Bugün, yani insan düsüncesinin kendi degerini ve sayginligini yadsiyarak, salt toplumsal görünümü ya da dahasi, salt yasam islevini öne çikardigi bir dönemde; yeniden belirsiz hale gelmis dünyada insanin ne pahasina olursa olsun yeni bir kesinlik aradigi, bunu da kendi özgürlügüyle ve kendi aklinin özgürlügüyle ödedigi bir dönemde; yeniden dogan bir mitos ve acimasiz yetkeler döneminde, Descartes’in apaçik bir sekilde dogru oldugunu gördüklerimizden baska hiçbir seyi dogru kabul etmemeyi buyuran buyruguna her zamankinden daha fazla uymamiz ve onun, aklin ve hakikatin üstün degerini ilân ederek, akildan ve hakikatten baska bir yetkeye boyun egmemizi yasaklayan iletisine bagli kalmamiz gerek.”

Felsefenin akis yönünü degistirmis iki büyük filozofun, Platon ile Descartes’in ortaya koyduklari yapitlarin harcini karan düsünceleri, yukaridaki satirlarin sahibi bir baska büyük düsünürden, Alexandre Koyré’den elestirel bir gözle okumak, biz felsefe okuyuculari adina kaçirilmayacak bir firsat! Hele bir de, bizden bir felsefecinin, Kurtulus Dinçer’in berrak Türkçesiyle okuma sansini yakalamisken…