Korkunç Kader Modern Avrupa'nın Oluşumunda Etnik Temizlik

Büyük bir Yahudi mezarliginin kalintilari bugün Selanik'te, Selanik Üniversitesi'nin bulundugu yerleskenin altinda bulunuyor. Onun hemen yakininda, modern Türkiye'nin kurucusu Mustafa Kemal'in çocuklugunu geçirdigi ev yer almakta. Insani sarsan ve üzüntüye gark eden bu hatiralar sadece Yunanlilara degil, ayni zamanda binlerce Yahudi, Türk, Bulgar ve Ermeni'ye de ev sahipligi yapmis olan, bir zamanlarin hareketli ve kozmopolit sehri Selanik'e ait.

Benjamin Lieberman Korkunç Kader'de, Selanik basta olmak üzere Osmanli, Rus, Avusturya-Macaristan ve Alman imparatorluklarina ait yüzlerce sehirde, söz konusu imparatorluklarin parçalanip bugün bildigimiz modern devletlere dönüsmesiyle birlikte vuku bulmus siddetli dönüsümleri büyük bir ustalikla ele aliyor. Korkunç Kader, on milyonlarca insanin ölümünü ve sürgününü içeren bu sürecin, bugüne kadar yapilmis en genis kapsamli tarihini gözler önüne seriyor. Lieberman, birinci elden tanikliklari ve diplomatik kayitlari kullanarak, 19. yüzyilda Bulgaristan, Yunanistan ve Rusya'daki en erken etnik temizlik olaylarini, milliyetçiligin yükselise geçtigi yillari, iki savas arasi dönemi, Ermeni soykirimini, Holokost'u, Sovyet Rusya'nin yükselisi ve düsüsünü ve son olarak da 1990'larda Yugoslavya'nin dagilis sürecini mercek altina yatiriyor.

Bütün bu süreçlerde yalnizca monarklarin ve diktatörlerin degil, demokratik bir sekilde seçilmis siyasi liderlerin ve ilaveten, küçük bir yönlendirmeyle bile komsularini talan eden ve onlari katleden siradan insanlarin belirleyici rolünü de analiz ediyor.