Bir Mektebe Uğradım Gizli İdrisnin Bir Şathiyesinin Şerhi

Bu eserde Bayramî Melâmîlerinden Idrîs-i Muhtefî’nin (ö. 1615) rumuzlarla tekerleyiverdigi meshûr nutku açiklanmaktadir. Giriste gerek bu nutkun ve gerekse Türk-Islâm edebiyati içinde manzûm ve mensûr örnekleri görülen diger edebî sathiyelerin anlasilabilmesi için ehlullaha ait remizlerin kaynaklari üzerinde durulmustur.

Böyle bir çalismada; biricik vücûdun sifatlar âlemindeki seyrini, yani “gerçek insan”da gizli olan vücûd bilgisinin, mânevî sûrete ve hayâle büründügü “bes hazret”in içindeki katmanlarin “misâl/melekût/rüyâ/hayâl” gibi isimlerle dillendirilen ilâhî tasavvur ve tahayyül âlemlerinin iç yüzünü açiklama geregi vardi. Ehlullah rüyâlarini nazma çekmis ve örtmüstü. Bizim de rüyâlarimizin tâbire ihtiyaci vardi. Bu eser misâl âleminden dünyaya indirilen mânâyi anlamak ve irfân pesinde kosturan samimi yolculara anahtarlar vermek için yazildi. Bu bakimdan Bir Mektebe Ugradim kitabi için Rüyâ Siirinin Anahtari yahut Misâl (masal, mesel) Âlemine Giris Bilgisi de diyebilirsiniz. Bu anahtarlar hiç süphesiz hilkatimizle ilgili kilidi de çözecektir.

Gizli Idrîs bu nutkunda anadilimizi bir mânâ ve ask dili haline getiren Türkmen Yûnus’un izinden giderek bize ötelerden haberler fisildamaktadir, vesselâm.