Hz. Salih 11. Fas Fusüsu L Hikem

“Fütûhiyye hikmeti”nin Sâlih kelimesine tahsis edilmesindeki sebep sudur: Hiç beklenmeyen bir sekilde, dag açilip Sâlih’in (a.s.) disi devesi çikti. Bu, onun mucizesi idi. Ve “feth”in çogulu olan “fütûh” ise hiç beklenmeyen bir seyden bir seyin açiga çikmasidir.

Sâlih de (a.s.) Fettâh isminin görünme yeridir. Bu sebeple Hak Teâlâ, ona disi devenin çikmasi için dagin yarilmasi mucizesiyle gayb kapisini “feth” etti, yani açti. Böylece onun kavminden bazilarinin îmâni fethedilmis, yani açilmis oldu. Mucize olan disi deveye îmân ve ona emir olunduklari yön ile hürmette bulundular. Bazilarinin da küfrü fethedilmis, yani açilmis oldu. Bu nimete kâfir oldular ve deveyi kestiler. Iste bu süreçteki hâdiseler üçlü fetihler idi.

Bundan dolayi Sâlih’in (a.s.) seyri bu isim üzerine oldu ve ilâhi isimlerin hepsi gaybin anahtarlari oldugu için cenâb-i Seyh (r.a.), “fütûhiyye hikmeti”ne iliskilendirilmis olan bu fassta “îcâd”i ve onun “ferdiyyet” üzerine dayali olusunu anlatmaktadir.