Bilge Kayabalığı

Saltikov-Sçedrin’in bütün masallarinda iki güç belirir: emekçi halk ve onu sömürenler. Halk, iyi ve savunmasiz bir hayvan maskesiyle görünür çogu zaman (ve ayrica, herhangi bir köylü, “mujik” olarak); sömürücüler ise, aralarinda insanlarin da bulundugu yirtici hayvanlar... Halktan itaat beklenir ve o da kosarak gider kurdun sofrasina meze olmaya. Onu kovusturan savcinin ise tek amaci vardir:insani her seyini kaybedip sultanin divanina kabul edilmek.  Saltikov-Sçedrin’in masallari, kuskusuz, ilkin zamaninin aynasidir. Ama sadece bu kadar mi? Bos konusan valiler, vahsi toprak agalari, aptal generaller,  sorgusuz itaat eden “onurlu” tavsanlar, hayati efendisinin emriyle bogazlanarak sona eren sadakat timsali köpekler, sözüm ona adalet dagitan ama gözleri ve kulaklari hakikate tikali savcilar, bütün ömrünü korku içinde karanlikta geçiren “bilge” kayabaliklari, kendisini kurtarsin diye bir “Yigit” bekleyen o ülke… Yerellik ve evrenselligin SaltikovSçedrin’de oldugu kadar iç içe geçtigi bir baska yazar daha bulmak çok güç.