Taşralı

Çehov'un yazininda “Tasrali”, “Üç Yil” ve “Meçhul Bir Adamin Hikayesi” ile birlikte 19. yüzyilin 90'li yillarinda yazilan üç büyük yapitindan biri olarak ayri bir yer tutar. Çehov, çagdasi yazarlardan farkli olarak, ilk defa kahramanin “varolusun bulanik ortaminda” kendisini nasil hissettigi ve gördügü konusuyla ilgilenir. “Tasrali”da yazar takipçi gibi özel bir role soyunmamaktadir. O yalnizca yasamakta ve bizzat yasam sürecinde gördüklerini, hissettiklerini ve düsündüklerini aktarmaktadir; bu da dünyanin ve insanin Çehov'a kadar bilinmeyen, tümüyle kendine özgü bir tablosunu sunmaktadir. Yazar okurun karsisina özellikle yasamin çikmasi ve bunu hiçbir seyin engellememesi konusuna özen göstermektedir.

Çehov, olgunluk dönemi yapitlarinda, kahramanlarin tavirlarini ve onlarin yazgilarina nüfuz etme ve açiklama getirme olanaklarini, yazarin onlara iliskin dünya görüsünü radikal olarak ve bilerek sinirlamaktadir. Çehov öncesi gerçekçi edebiyat her ayrintiyi söze döken, hatiri sayilir derecede aktaran olmaya gayret etmektedir. Çehov'un ilkesel olarak baska bir dünya haritasi vardir, onda ‘konusan' ayrintilar, karakterolojik anlamda “dillendirilmeyen” ayrintilarla rahatça karilmaktadir.

Tasrali adli yapitinda, tek bir dürüst insanin olmadigi, istirap çeken köpeklerin akillarini yitirdikleri, çocuklarin canli serçeleri cascavlak yoldugu tasranin iç karartici tablosunu çizen yazar, haklarinda yeterince dogrucu, sert sözler söyledigi kasabalilara iliskin kendi görüsünün de yetersiz oldugu kanisina vardirmaktadir. Acimayi davalara ‘tercih etmek' bir çeliskidir; çeliskidir, çünkü insanlarin davalari ve düsünceleri, acima uyandiran olgulara galip gelmelidir.

Tasrali, daha çok kisa öyküleriyle taninan Çehov'un pek bilinmeyen olgunluk dönemi yapitlarindan biri, belki de en önemlisidir.