Kadın Ve Sosyalizm

Alman Sosyal Demokrat Partisi’nin kurucularindan ve Avrupa’da sosyalist hareketin 19. yüzyil sonu, 20. yüzyil basindaki atiliminin önemli isimlerinden August Bebel’in basyapitidir Kadin ve Sosyalizm.

Marx ve Engels’in takipçileri arasindan bir yazar ve siyasetçinin “kadin sorunu”na dair ilk kapsamli çalismasi olarak öne çikan yapit, pek çok dile çevrilerek dünyaya yayilan klasik bir esere dönüsmüstür. Iste, Türkiye’de toplumcu düsüncenin, aydin hareketinin ve örgütlü mücadelenin önemli figürlerinden Sabiha Sertel’in, ABD’de sosyoloji ögrenimi görürken hocasinin önerisiyle okudugu ve derinden etkilenerek daha 1935’te Türkçeye kazandirdigi yapit budur.

Elbette bugünden bakildiginda, Bebel’in kimi yaklasimlarinin günümüz iliskilerini açiklamakta yetersiz kaldigi ve asildigi söylenebilir. Ancak bu durum, metnin ve Sertel’in çevirisinin tarihî birer belge olmasina engel degildir.

Ayrica Kadin ve Sosyalizm, yalnizca basliginin birinci kismi, yani “kadin” meselesi çerçevesinde degil, “sosyalizm” meselesi çerçevesinde de çok tartisilan, degerli bir çalismadir. “Sosyalizm tasavvuru” açisindan bakildiginda, Marx ve Engels’in Gotha ve Erfurt Programlari Üzerine’de yer alan kisacik tasvirlerinin ardindan, somut yanitlar olusturmaya çalisan ilk metindir.

Bebel, “Egitim nasil dönüsecek, tarim ve sanayi nasil gelisecek, çalisma kosullarinda neler yasanacak, bireyler kültür hayatina nasil katilacak?” vb. onlarca soruyu, hem “kadin meselesi” baglaminda hem de “gelecegin toplumu” açisindan ayrintili biçimde ele alip bugüne de uzanan benzersiz bir yapita imza atarken, Sabiha Sertel de bu tartismalari daha 1935’te Türkiye’ye tasiyarak tarihî önemde bir ise kalkismistir.

Bu onurlu tarihi, okurlarimiza yeniden sunuyoruz.