İlk Çağlardan Günümüze Çukurova Tıp Tarihi

Adana Tabip Odasi Baskani Sayin Neslihan Önenli Mungan bize Adana tip tarihi ile ilgili bir çalisma yapmamizi istediginde hemen kabul etmistik. Çünkü dünya tip tarihinde bile iz birakacak önemdeki gelismelere taniklik etmis olan bölgemizin tip geçmisini anlatmak için zaten uzun süredir çalismaktaydik. Dr.Mungan’in bu istegi bölük pörçük olan çalismalarimizi bir araya getirmek için bir firsat olacakti.Ancak daha önceden çalismaya baslamis olsak bile; önümüzde teknik açidan cevap vermemiz gereken sorular, çözmemiz gereken sorunlar vardi.Cevap vermemiz gerekecek sorulari söyle siralayabiliriz; Birincisi; bir tarihi süreci yazacagimizi göz önünde bulundurursaniz, Adana diye tarif edilen yerin sinirlarini hangi zamana göre belirleyecegimize karar vermeliydik.Bunun için kentimizin bulundugu bölgenin en eski ismini, yani Kizzuwatna’yi kendimize baz almaya karar verdik. Dolayisiyla Adana sehri merkez olmak üzere, arkeologlarin tarif ettigi Kizzuwatna sinirinin içinde yer alan tibbi yasami yazmak üzere yola çiktik. Bu kararimiz; kitabin ismini de Adana olmaktan öteye, Kizzuwatna’yi bugün karsilayabilecek sekilde, Çukurova’ya degistirmemize neden oldu..“Ilk Çaglardan Günümüze Çukurova Tip Tarihi” ismi böylece dogdu. Ikincisi; Çukurova genis bir yer, geriye dogru gidecegimiz tarih de en az 4000 yil olunca, çalismayi daha genis bir kadroyla yapip, daha çok bilgiye ulasma yolunu seçmeye karar verdik. Bunun için konusunda uzman bir çok arkadasimizdan destek aldik, ortak bir çalisma ortaya çikardik. Hep beraber (tarihi gazeteler de dahil) bir çok yerli ve yabanci yayini taradik. Kitabin çok yazarli olarak çikmasinin altinda bu kararimiz bulunmaktadir. (Ancakkitabin çok yazarli olmasi nedeniyle bazi konular yeniden ele alinmis olabilirler.)Üçüncüsü; Aslinda salt bölgemize özgü degil, ülkeye özgü bir olgu olmasina ragmen, Çukurova’daki tip yasantisini da yakindan ilgilendiren bazi konulari ilgi alanimizdan koparamadik. Örnegin “Cumhuriyetten Günümüze Saglik Politikalari” gibi ülke sathini ilgilendiren konulara da girdik.Çözmemiz gereken sorunlari da söyle tanimlayabiliriz; En önemli sorun ilgisizlikti. Ilgisizlikten kastimiz güncel saglik kuruluslarinin yöneticilerinin konuyu önemsememesidir. Su an saglik hizmeti veren kuruluslarin çogu yazdigimiz mektuplara da, sözlü iletisime de yanit vermedi. Bunlar içinde Adana Il Saglik Müdürlügünün geçmisleriyle ilgili hiç bir belge ve bilgi olmadigina dair bize yazi yazmasi çok ironiktir. Buna ragmen Sitma ve Tropikal Hastaliklar Egitim ve Arastirma Merkezi gibi çok ilgili olan kuruluslarin da oldugunu belirtmeliyiz. Diger bir sorun ise, bazi dönemlerin karanlikta olmasiydi. Bu bize yazili kayit birakma aliskanliginin önemini gösterdi. Örnegin Cumhuriyet döneminde açilan özel hastanelerle ilgili kayitlara neredeyse ulasamadik. Ramazanogullari dönemi de böylesine karanlik... Oysa Adana’daki yabanci misyoner hastaneleriyle ilgili o kadar çok kayit ve bilgiye ulastik ki, bu da tarihi ile övünen bir ulusun, tarihini olusturmaya katki koymamasi gibi bir paradoksu ortaya koyuyordu.Bu tespitlerden yola çikarak; biz ne kadar çalisirsak çalisalim, hala eksik bir seyler kalacagi sonucuna vardik. Ama simdiye kadar hiç bir araya getirilmeyen bilgilerin, bazi eksiklerle de olsa birlestirilmesinin önemini de gördük. Biz simdi hazirlayabildigimiz kadarini hazirlar, geri kalanini bizden sonra gelecek arastirmacilara birakabilirdik. Bu yüzden aramiza tecrübelilerin yaninda, genç arkadaslari da aldik ki, gelecekle ilgili de bir umut tasiyabilelim. Sonuç olarak iste elinizdeki bu kitap çikti...