Osmanlı Tarihi Araştırmaları I

Osmanli Devleti için Yakinçag, gelisme ve büyümeden ziyade var olma mücadelesinin tarihidir. Anilan süreçte Osmanli Devleti, rakiplerini kullanarak da varligini devam ettirmeye çalismistir. Sultan III. Selim’den itibaren Osmanli dis isleri bürokrasisi, zengin Osmanli topraklarini sömürmek isteyen devletlerin çakisan çikarlarini, var olmanin parçasi hâline getirebildigi ölçüde direnç göstermis ve bagimsiz kalabilmistir. Yakinçagin baslarindan itibaren Batili devletlerle özellikle de Rusya ile girisilen savaslar, Osmanli Devleti’ni çöküntüye götürmüstür. Tanzimât Fermâni’yla içyapida toparlanma baslamis, Kirim Harbi’yle varligini adeta Batili devletler düzeyinde garantilemisti. Ancak Istanbul’un yani basindaki, Avrupa’nin göbeginde Balkanlar’da yogun çatismalar ve akabinde 93 Harbi ve Balkan Savaslari devletin sonunu hazirlamistir. Her ne kadar Sultan II. Abdülhamit ile beraber uzun bir baris döneminde kalkinma emareleri gösterilse de kurumsal çözülmenin önüne geçilememistir. Balkan Savaslari büyük toprak kayiplariyla beraber moral olarak da çöküntüyü hizlandirmis ve Birinci Dünya Savasi sonunda Osmanli Devleti yikilmistir.
Yukarida özetlenmeye çalisilan gelismeler çalismamizda konunun uzmanlari tarafindan titiz bir arastirmanin sonucu olarak yazilmistir. Osmanli Devleti’nin 18. Yüzyil sonundan itibaren siyasî tarihinden baslayip, yönetim ve yönetim erklerinin degisimi, Türk modernlesme dinamikleri dogrultusunda egitimde, sanayide, tarimda ve sanattaki gelisme ve yenilesme konulari ve sorunlari kendi içinde harmanlanarak, bütünlük içinde verilmeye çalisilmistir. Osmanli 19. Yüzyili’nda emperyal toplumun devlet-tebaa iliskileri, Müslüman ve Gayrimüslim tebaayi olusturan özelliklerin degisim süreci, tebaanin statüsü ve devlet içinde geldigi ayricalikli durum genis çerçevede hemen hemen kitaptaki her bölümde verilmeye çalisilmistir. Kitapta milel-i selâse olarak da adlanan Rum, Ermeni ve Yahudi unsurlar için günümüzle de baglantili ayri bir baslik açilmistir. Ayrica kitap bölümlerini olusturan çalismalarin her biri konusunda uzman akademisyenler tarafindan hakem sifatiyla gözden geçirilmistir.