Tanıdıklarım

1936’da Yedigün dergisinde tefrika edilen Tanidiklarim’da, Ittihat ve Terakki Cemiyeti’nin atesli muharriri, ömrü boyunca fikir ve matbuat hürriyeti, vatan menfaati ugrunda dostluk, siyasi birliktelik tanimayip tenkit ve takbih oklarini kimseden sakinmayan Hüseyin Cahit Yalçin’in revnakli kaleminden 34 portre yer almaktadir:

Tasidigi büyük unvanlarin gölgesinde sadelikle ve iltimassizca Osmanli ordularini idare eden Enver Pasa’nin; maddî emelsiz, temiz ve hudutsuz bir vatan askinin, bir Türklük idealinin emrinde söz ve süs adami olarak degil, isini mükemmelen gören bir is adami olarak çalisan Talât Pasa’nin; kendisini arayan, her temiz hakikat membaindan kana kana içmek için dolasan bir seyyah ve bagli kaldigi Türklük hedefinden gözlerini hiç ayirmayan bir ülkücü olarak Ziya Gökalp’in;ferdiyet ve hürriyet tutkunu, açik, entrikasiz ve idealist insan meziyetlerinin sahibi Ahmet Agaoglu’nun; Abdülhamit’e sövdügü için yargilanip asilma tehlikesinden gazel okuyarak kurtulan seyyah-i âlem, neseli ve cevval serseri Ubeydullah Efendi’nin; Ittihat ve Terakki muhitinin demokratik havasiyla kaynasamayan aristokrat ruhlu ve mizaçli, tesrifat düskünü, bununla beraber Osmanli Imparatorlugu çökerken Misirli bir prens oldugunu hiç hatirlamadan son dakikaya kadar Türk kalan Sait Halim Pasa’nin; bütün emellerini fikrinin ve idealinin gerçeklesmesinde toplayan, tehcirdeki rolü sebebiyle sark vilayetlerinde heykeli dikilmesi gereken hararetli, samimi ve feragatli Bahattin Sakir’in; hürriyeti ve Türkçülügü en yüksek iman olarak taniyan, bir seyyah, bir dervis, bir peygamber ruhu nesrederek zahitçe yasayan, Ittihat ve Terakki’nin atesli halk hatibi Ömer Naci’nin; bütün bu yüksek seciyeli insanlarin yaninda Hüseyin Cahit’in yaban domuzuna benzettigi, Serfiçe’nin Rum mebusu Türk düsmani Buso ve eski miskin Istanbul köpeklerine benzettigi Gümülcineli Ismail gibi isimlerin pek sahsî portreleriyle zenginlesen önemli bir kaynak, Tanidiklarim.