Başkanlık Sistemi

Demokrasi, çogullugu yönetmek; ondan teklik degil farkliliklari bagdastirarak (orkestra gibi) siyasi birlik yaratmaktir. Bu çaba, uzlasma kültürünü gelistirir. Makulde anlasmak pratigini ve rejimin ortagi olmak duygusunu gelistirir. Bu olgular gerçeklesmeden ulus (millet) olmak bilinci gelisemez. Kendisini yönetmeye ehil ve yetkili gören bir azinlik (seçkinler) ‘ulus adina’ toplumu yönetir ve bunun da dogru oldugunu tüm siyasi, hukuki ve egitsel araçlari kullanarak mesrulastirmaya çalisir. Söylenenler, bizim cumhuriyet tarihimizin kisa öyküsüdür. Biriken birçok sorunu gidermek için otoriter merkeziyetçiligin ve tekçi siyasal kültürün degismesinin aciliyet kazandigi günümüzde demokrasiyi, katilimci ve çogulcu esaslar dogrultusunda gelistirecegimize neden tek elde toplanacak bir güç arayisini yegliyoruz?

Prof. Dr. Dogu ERGIL

Lider sultasi politik liderlikte her zaman kronik bir mesele olarak karsimiza çikar. Ülkemizde liderligi sekillendirmede hukukî yapinin küçümsenmeyecek bir etkisi vardir. Esasen Siyasî Partiler Kanunumuz ve ona paralel kaleme alinan parti içtüzükleri, merkeziyetçiligi ve genel baskan otoritesini güvenceye alir. Dileyen lider, bu mevzuattan istifade ederek son derece dar bir kadronun yardimiyla partisinin merkez ve tasra teskilatlarinda hâkimiyet kurabilir. Liderler yasama organini tamamen sekillendirebilirlerken parlamenter hükümet sistemimiz büyük halk destegi alan veya bu destek yani sira seçim sisteminin avantajlariyla tek parti hükümeti kurabilen liderin de yürütme cihazini önemli ölçüde kontrol etmesini saglar.

Doç. Dr. Aliyar DEMIRCI

Kendimizi karsilastirdigimiz ülkeler arasinda Türkiye boyutlarinda olup bu denli merkezî bir yönetim anlayisiyla yönetilen baska bir ülke yoktur. Merkeziyetçiligin idarî oldugu kadar siyasî ve iktisadî pek çok tahribati olmasina ragmen konu Türkiye’nin görünmeyen ve tartisilmayan sorunlarindan birisidir. (…) AB’nin Bölgesel Politika uygulamalari vasitasiyla gerçeklesecek bölgesellesme, bir AB taahhüdü oldugu ölçüde Türkiye’nin önünde hukukî, idarî, iktisadî, beserî ve siyasî anlamda bulunmaz bir firsat olarak duruyor. Maharet, eldeki malî ve beserî kaynaklari iyi kullanarak bu firsattan faydalanmaktadir.

Doç. Dr. Cengiz AKTAR

Günümüzde demokratik ülkelerde uygulanmakta olan parlamenter sistem, baskanlik ve yari-baskanlik sistemlerinin her üçünün de hem basarili hem de basarisiz uygulamalari bulunmaktadir. Türkiye’de yasanan istikrarsizliklarin temel sebebini hükümet sisteminde arayanlarin yanisira seçim sistemi, siyasi partiler yasasi, yüzde onluk seçim baraji ve devletin asiri merkeziyete dayali örgütlenme modelinde arayanlar da bulunmaktadir. Türkiye’nin temel sorunlarindan biri de hükümet sisteminden ziyade demokrasi kültürü yoksunlugu sorunudur. Dolayisiyla hükümet sistemi ile ilgili yasal düzenlemelerin yapilmasi sorunu çözmekte yetersiz kalabilir. Esasen demokrasi egitimi ve kültürünün gelistirilmesi büyük önem tasimaktadir.

Doç. Dr. Murat AKTAS