Latin Amerikanın Kesik Damarları

Topraklarindaki zenginlikler nedeniyle bes yüzyildir kesintisiz bir sekilde yagmaya ve saldiriya maruz kalan Latin Amerika’nin hikâyesi; bütün insanligin güç ve iktidar iliskilerinin, emperyalist politikalarin, savaslarin altindaki nedenlerin, baski karsisinda mayalanan öfkenin, isyanin ve acinin özetidir. Altin, elmas, kalay, gümüs gibi dogal kaynaklarin; kakao, sekerkamisi, muz, pamuk gibi tarim ürünlerinin fiskirdigi bereketli topraklar halklari yoksullastirmis, baska kitalarin ihtiyaçlarini karsilamak üzere kimi zaman isgal, çogu zaman da kukla yönetimler araciligiyla talan edilmistir. Üstelik saldirganlar niyetlerini hiçbir zaman gizleme ihtiyaci duymamistir. Meksika’nin fethi sirasinda Hernán Cortés’in yardimciligini yapan Bernal Diaz del castillo bunu su sözlerle açikça ifade eder: “Tanri’ya ve hükümdarimiza hizmet için geldik biz buraya. Fakat ayni zamanda, buradaki zenginlikler için de geldik.” Köle tasiyan gemiler belki artik okyanusu geçmiyor ama köle tüccarlari çalisma bakanligi araciligiyla islerini sürdürmeye devam ediyorlar.

Yagma ve talanin oldugu yerde elbette direnis de var; Latin Amerika tarihi ayni zamanda Tupac Amaru’dan Hidalgo ve Morelos’a, Simón Bolivar’dan José Artigas’a, Zapata’dan castro ve Che Guevara’ya kadar bugünümüze de ilham veren birçok ismin öncülügünde gelismis bir ayaklanmalar tarihidir.

Eduardo Galeano bu hirs, talan, yagma, kan, gözyasi ve direnisle harmanlanmis yüzyillarin dökümünü her zamanki sade ama çarpici diliyle kayit altina alirken, belleklere kazinmasi gereken bir gerçekligin altini kalinca çiziyor, bugünü anlamanin ipuçlarini incelikle satirlara döküyor, sömürüye karsi öfke kadar umudu da büyütüyor…