Küresel Eşitsizlik

Esitsizlik üzerine dünyanin önde gelen ekonomistlerinden Branko Milanovic, küresel düzeyde esitsizligi belirleyen dinamiklere iliskin cesur bir yorum getirmektedir. Çok genis kapsamli bir veri setine ve keskin analizlere dayanan çalismasinda, gerek ülkelerin içinde gerekse ülkeler arasinda esitsizligi azaltan ve arttiran iyi ve kötü güçleri ortaya koymaktadir. Bunun yani sira küresellesme ve ayni zamanda da esitsizligi düzeltebilecek politikalarin neler olabilecegini göstermektedir.

Küresel Esitsizlik bizleri, veriler elverdigince yüzyillar öncesine götürüp, dünyanin çesitli ülkelerini dolastirmakta, esitsizligin, savaslar ve salginlar, teknolojik siçramalar, egitime ulasilabilirlik ve yeniden dagitim gibi faktörlere bagli bir sekilde çevrimsel olarak hareket ettigini göstermektedir. Bundan 150 yil önce Sanayi Devrimi’nin, esitsizligi arttirmis olmasi gibi günümüzde Bati’da yükselmekte olan esitsizlik de gelisen teknolojik devrimlere baglidir. Her ne kadar ülkeler içindeki esitsizlik tirmanmaktaysa da, ülkeler arasindaki esitsizlikte dramatik bir düsüs vardir ve bu süreçte Çin ve Hindistan’in orta siniflarinin gelirleri, kalkinmis ülkelerin orta sinirlarinin yerinde sayan gelir düzeylerine yaklasmistir. Daha ilimli bir göç politikasi küresel esitsizlikleri daha da uzatabilecektir.

Gerek Çin, gerekse Birlesik Devletler’de var olan esitsizlikle, oldukça saglam ve ayni zamanda kendi kendini besleyen bir yapida gözükmekle birlikte, bu sürecin gelismekte olan popülizm, plütokrasi veya olasi savaslara bagli olarak rayindan çikip çikmayacagini öngörmek pek olanakli degildir. Su anda bulundugumuz noktaya nasil geldigimizi, buradan nereye dogru yönelmekte oldugumuzu ve bu gidisati tersine çevirebilecek politikalarin neler olabilecegini anlamak isteyenler için en ideal baslangiç yeri Milanovic’in kiskirtici açiklamalaridir.