Dört Kapı

Dört kapi; seriat, tarikat, hakikat ve marifet kapisidir. Seriat “bilmek”, tarikat “uygulamak”, hakikat “olmak” yeridir.

Bilmek; okumakla, dinlemekle mümkün olur, bu seriatin kapisidir. Uygulamak; ancak müdahil olmak, ihlasli ve gayrette daim olmakla mümkün olur, bu tarikatin kapisidir. Neticeye ulasmak ise birde bir olmak, sâlih amel ile yakîni yasamakla mümkün olur, bu da hakikat kapisidir. Bu kapilardan geçebilmek ise marifet kapisidir.

Seriat “ilim”, tarikat “amel”, hakikat ise “neticeye’’ ulasmaktir. Seriat deniz, tarikat gemi, hakikat ise denizin içindeki inci mercandir. Marifet ise seriat denizinde tarikat gemisiyle hakikat deryasina ulasip oradaki inci mercani çikartmaktir.