Bilgi Foucault Üzerine Dersler

Deleuze, dostu Michel Foucault’nun ölümünden sadece bir yil sonra Vincennes Üniversitesi’nde verdigi derslerde onun düsüncesinin sistematik bir yeniden degerlendirmesine giristi. Deleuze’ün Foucault’nun düsüncesini basindan sonuna kadar bilgi, iktidar ve arzu olmak üzere üç eksenli bir düsünce olarak okumayi önerdigi bu dersler, 1985 yilinin Ekim ayinda baslayip 1986 yilinin Mayis ayina kadar sürdü.

Deleuze’ün önerisinden yola çikarak “Bilgi” basligini verdigimiz bu ilk sekiz ders, Foucault’da bilginin iki kutbunu olusturan söylenebilir olan ile görünür olanin olanaklilik kosullarinin analizini içeriyor. Deleuze’ün sözceler ile görünürlükler arasindaki karmasik iliskiler üzerine arastirmasi ilerledikçe, Foucault’nun tüm düsüncesinin felsefi bir soybilimi içinde oldugumuzu daha iyi anliyoruz. Bu düsüncenin yapisalcilik, fenomenoloji ve dilbilimden nasil iraksadigini, Kant ve Blanchot’nun düsüncesi, Duras, Straub ve Syberberg’in sinemasi ve Raymond Roussel’in eseriyle yakinsayarak felsefede nasil isik çakmalari yarattigini ayirt etmeye basliyoruz. Deleuze’ün dersler boyunca israrla hatirlattigi, bilgi analizinin ikinci eksenini olusturan iktidar analizine nasil baglandigi sorusunun bir tekillikler problemi olarak ortaya çikisina tanik oluyoruz.

Bir filozofun çagdasi olan bir filozof üzerine yazdigi belki en kapsamli serhi olusturan bu dersler, felsefe ile felsefe tarihi birbirinden ayrilmaz oldugunda düsüncedeki hangi kuvvetlerin harekete geçebilecegini gözler önüne seriyor. Ve Deleuze ile Foucault’nun karsilasmasinin belki en yalin sonucu olarak, anliyoruz ki, bir düsüncenin güncelligini olumlamak onu olusa sürüklemekten, problemi olumlamak problematikligi olumlamaktan geçiyor.