Türkiye'de Din Özgürlüğü Ve Laiklik

Insan haklari ihlâlleri çok yakin zamanlara kadar bir devletin iç isleri olarak görülürken günümüzde uluslararasi hukuk ve politikanin bir parçasi hâlini almistir. Tüm dünyada en çok ihlâlin yasandigi alanlardan biri din özgürlügüdür. Uluslararasi raporlarda Türkiye, sürekli din özgürlügü konusunda engellerin yasandigi bir ülke olarak betimlenmekte ve cemevleri, din egitimi, diyanet, basörtüsü sorunu ve kilise vakiflari zikredilen konularin basinda gelmektedir. Türkiye’deki din özgürlügü sorununun temelinde geleneksel millî laiklik anlayisi yatmaktadir. Özellikle yüksek mahkeme laikligi, din özgürlügünü engelleyecek sekilde yorumlamakta ve bu yaklasim, din özgürlügünün sik sik ihlâl edilmesine ve iki politik deger arasinda sürekli gerilim yasanmasina yol açmaktadir. Buna bagli olarak aralarinda ters oranti oldugu yani din özgürlügü genisledikçe laikligin zayifladigi ve laiklik uygulandikça din özgürlügünün sinirlandigi seklinde hatali bir algi olusmaktadir. Türkiye tecrübesinin olusturdugu bu algi laikligin, uzlasilan politik bir deger olmasinin önünde psikolojik bir bariyer olarak durmaktadir. Gerçekten bunlar arasinda nasil bir iliski vardir?Türkiye’de Din Özgürlügü ve Laiklik kitabi, öncelikle bu soruya cevap arar ve din özgürlügü ve laikligin birbirini destekleyen politik degerler oldugunu savunur. Ikinci olarak farkli toplumsal yapilarin laiklik ve din özgürlügü konusundaki endiselerini karsilikli olarak giderecek sekilde negatif özgürlügü merkeze alan bir gerekçelendirme sunar. Üçüncü olarak Türkiye’nin ihtiyaç duydugu yeni bir anayasada uluslararasi mevzuata uygun bir laiklik ve din özgürlügü anlayisinin yer almasi için yol isaretleri koyar. Bunlari yaparken Türkiye uygulamalarini merkeze alir ve bu uygulamalardaki sorunlu algilara liberal bir bakis açisiyla çözüm arar.