İran'da Devlet, Din Ve Devrim

Iran’in son iki yüz yillik siyasi tarihini analitik bir çerçeve içinde anlatan bir kitap. 18. yüzyil sonunda Kacar hanedani döneminde merkezî bürokratik devletin tesisinden 20. yüzyil basinda mesrutiyet devriminin basarisizliga ugramasina ve bu zemin üzerinde Pehlevi hanedaninin iktidarina... Bölgesel dengelerde ve büyük güçler arasinda ve bir tampon devlet konumunda geçen on yillara Sah’i deviren devrimin kopusuna ve hizla Islâmîlesmesine… Bu gelismeyi yaratan dinî canlanmaya ve Sii ulemanin kurumsallasma sürecine 1980’lerde bir teokrasinin icadina... son yillardaki demokratik reform taleplerine

Behrooz Moazami, kendine-özgücülüge düsmeksizin, Iran’i Batidisi bir modern devlet olusum tecrübesi olarak analiz ediyor, bu tecrübedeki özgül toplumsal katilim ve seferberlik dinamiklerine dikkat çekiyor.

Bu kitabin, Iran Devleti’nin olusumuna, dinî hareketlerin tarihine ve modern Iran tarihinde ulemanin rolüne dair açiklamalari, belki de sadece bir tarihçi ve bu olaylarin bir sahidinin sunabilecegi bir bagimsizligi tasimaktadir. Kitap Bati egilimli olmayan bir devlet teorisi ve 1979 Devrimi’nin Islamî dönüsüne ve sonrasina çok farkli bir açiklama sunuyor, çünkü Islamîlesmeyi kültürel bir süreçten ziyade tarihsel ve siyasi bir süreç olarak görüyor.
BEHROOZ MOAZAMI