Orta Doğuda Irk Kavramı Ve Kölelik

Orta Dogu ve Islam tarihi konusunda dünyanin önde gelen tarihçilerinden Bernard Lewis, hakkinda çok az arastirma yapilan ve hatta tabu kabul edilen kölelik kurumunu ve kölelik kültürünü ele aliyor. Ilk ortaya çikisindan baslayarak kaldirildigi tarihe kadar kölelik kurumunun degisimini inceliyor. Bu kurumun özellikle irk kavrami ile olan iliskilerini açiga çikariyor. Lewis, Orta Dogu’da irk algisini ve köleligi incelerken, kaynagi Avrupa ve Amerika tarihinde bulunan bir miti tartismaya açiyor “Orta Dogu halklari, o dönemde Güney Afrika’da ortaya çikan ya da ABD’de yakin zamana kadar devam eden irkçi zulüme hiçbir zaman basvurmadilar. ... Amerikan Iç Savasi kölelik meselesini açik bir biçimde Avrupalilarin gözü önüne getirmisti. Karsilastirmaya gitmek kaçinilmazdi ve belirgin farkliliklar bazi Avrupali gözlemcileri Islam dünyasindaki köleligi savunmaya veya en azindan Müslümanlarin irksal tutumlarini yüceltmeye sevk etti.”

Lewis, yasananlara dair tarihsel kanitlarin, Orta Dogu’da irkçi önyargi ve ayrimciligin olmadigi iddiasini dogrulamadigini ve sorunun tarihsel gerçeklikle yüzlesme oldugunu savunuyor. “Burada amacim insanlik karsiti suçlar olarak hadim etmeyle apartheidi karsilastirarak ya da Dogu ve Bati’da yapilan seylerin göreceli kötülükleri arasinda bir tartisma ortaya atarak ahlaki bir yaris içerisine girmek degildir. Niyetim daha ziyade hem münhasir oldugu düsünülen bir erdem ve lekeyi reddetmek hem de bizim ortak insanligimizin genel bazi sikintilarina isaret etmektir. Bir hatanin düzeltilmesi, bu duygusal olarak rahatlatici ve siyasi olarak kullanisli da olsa, mesrudur, aslina bakarsiniz bir tarihçi için sarttir.”

Lewis, “Ben bu kitapta büyük tarihsel önem arz eden bir meseleyle adilane ve objektif bir biçimde ilgilenmeye ve bunu da polemiklere girmeden ve özüre basvurmadan yerine getirmeye çalistim.” diyerek tarihçinin görevinin ne olduguna ve tarihsel malzemeye nasil yaklasmasi gerektigine dair görüslerini ifade ediyor ve tüm tarihçilerin örnek almasi gereken özgün ve usta isi bir çalisma ortaya çikariyor. Orta Dogu’da Irk Kavrami ve Kölelik, zengin birinci düzey tarihsel belgelerle hem konuyu derinlemesine anlatiyor hem de bu konuda arastirma yapacaklara önemli bir kaynakça sunuyor.

24 adet birbirinden sasirtici ve nadir bulunan minyatür içeren Orta Dogu’da Irk Kavrami ve Kölelik, keyifle okunan ve herkesin kütüphanesinde bulunmasi gereken bir basyapit.