İslam

Islam ve Türkiye tarihi konusunda en önemli tarihçilerden biri olan merhum Bernard Lewis, Hz. Muhammed’in peygamber olmasiyla baslayan ve Fatih Sultan Mehmet’in Istanbul’u fethetmesine kadar uzanan yaklasik sekiz yüzyil boyunca Islam tarihinde bir yolculuga çikiyor. Arabistan Yarimadasi’ndan baslayip Orta Dogu’ya, Kuzey Afrika’ya, Asya’nin büyük bir bölümüne, Kuzey ve Güney Avrupa’ya yayilan Islam’in bu tarihsel yolculugunda, farkli devlet ve halklarin ortak inanç temelinde yarattiklari bir uygarligin tarihini herhangi bir yorum yapmadan orijinal belgelerle okumak, Lewis’in okuyucusu için de heyecan verici bir deneyim oluyor. Üstelik, Bernard Lewis okuyucusunu heyecan verici bir yolculuga çikarmakla kalmayip, kendi tarihsel çalismalari için derledigi belgeleri paylasarak Islam tarihi konusunda arastirma yapan tarihçilere de bir yol haritasi çikariyor.

Elbette tarih yazimi belgelerden ibaret degil. Bernard Lewis, tarihçilere sadece bir yol haritasi veriyor. Tarihçiye düsen görev, bu yol haritasinda, belgeler arasinda kuracagi baglantilarla, belgeleri yorumlayisiyla ve farkli belgelerle zenginlestirmesiyle kendi özgün tarihini yazmak oluyor. Lewis, tarihin sadece belgelerden ibaret oldugunu savunmuyor, aksine “bu çalismalardaki degerlendirmeler, hatta kabul görmüs olgular olma iddiasindaki basit açiklamalar bile titizlikle ele alinmalidir” uyarisinda bulunuyor. Tarih çalismalarinin sadece belgelerden ibaret oldugunu ileri sürmek ne kadar eksik bir anlayissa belge olmadan tarihsel çalisma yapmanin mümkün oldugunu ileri sürmek de o kadar hatali bir anlayistir.

Islam, Islam uygarligi ve tarihi konusunda arastirma yapan tüm tarihçilerin ve bu büyük uygarligin tarihine ilgi duyan herkesin mutlaka okumasi gereken bir basyapit.