Hegemonya Savaşı

Ikinci Dünya Savasi sonrasi dünya kapitalizminin hegemon ülkesi haline gelen ABD hizla irtifa kaybediyor. O tarihlerde dünya ekonomisinin yarisina hükmeden Washington bugün küresel üretimin ancak yüzde 18’ini gerçeklestirebiliyor. Politik etki gücünde, ideolojik inandiriciliginda da asinma gözleniyor. Bu sebepledir ki kahredici bir askeri güce sahip oldugu için daha da saldirganlasiyor. Ikna ve riza yerine, bugün giderek daha fazla siddet, güç ve baskiya basvuruyor.

Buna karsilik Çin öncülügünde Dogu’nun sessiz ve kararli yükselisi sürüyor. Bati’dan Dogu’ya refah ve ekonomik güç kaymasi görülmemis bir tempoda devam ediyor. Evet, Çin belki model alinacak bir sosyalizm deneyimi sergilemiyor, ne var ki basarili bir ulusal kalkinma deneyimi olarak parmak isirtmayi basariyor.

ABD bu nedenle Barack Obama döneminden baslayarak, önceligi Ortadogu’dan kaydirarak hem askeri hem ekonomik bir tehdit olarak gördügü Çin’i kusatmaya verdi. ABD’nin hegemonyasindaki bu zayiflama, kolektif emperyalizmin ana merkezleri Washington-Brüksel-Tokyo arasindaki uyumsuzluklari da belirginlestirdi. Kapitalizmi yaymak, buna uygun politikalari tasarlamak ve NATO üzerinden askeri fonksiyonlari üstlenmek seklinde özetlenebilecek liderlik rolü de sallantiya girdi.

Tüm tarihsel deneyimlerin gösterdigi gibi 21. yüzyildaki bu geçis süreci de sarsintili, savas ve çatismalarla yüklü bir biçimde seyrediyor. Ibrahim Varli iste bu deneyimi, Latin Amerika’dan Asya-Pasifik’e, Ortadogu’dan Dogu Avrupa’ya, Orta Asya’dan Afrika’ya uzanan genis bir perspektifle irdeliyor. Bu arada Neo Osmanliciligin stratejik sefaletini teshir sorumlulugunu da ihmal etmiyor.
Genç bir arastirmaci gazetecinin akici bir dille, canli örneklerle, yer yer alandan gözlemlerle, emperyalizmin günümüzdeki suretini nasil aksettirdigini merak edenlere Ortadogu’dan Latin Amerika’ya, Asya-Pasifik’ten Avrasya’ya HEGEMONYA SAVASI kitabini okumalarini hararetle öneririm.

Prof. Dr. Hayri Kozanoglu