Deney

Itaatin Sinirlari Var mi? Itaatkârligin mekanizmalarini konu alan bu ünlü yapitin yazari Stanley Milgram, sosyal psikolojinin en önemli ekol isimlerindendir. Bu çalismasinda, Nazi Almanyasindaki soykirimdan etkilenerek - özellikle Adolf Eichmann - tasarladigi deneyler yer almistir. Milgram; deneylerine, Adolf Eichmann’in yargilanmasindan kisa sure sonra basladi. Nazi Almanyasinda akillara takilan bir soru, Milgram’in da çikis kaynagi olmustu: Eichmann ve soykirimda yer alan milyonlarca asker, sadece emirlere itaat ediyor olabilirler miydi? Hepsi bu suça ortak sayilmaz mi?” Dünyanin En Ünlü Deneyi Deneyler pek çok kere farkli yer ve farkli insanlarla tekrarlandi. Sonuçlar asagi yukari ayniydi. Bazi bilimadamlarina göreyse deneyler etik disi, tartismali ve psikolojik açidan uygunsuzdu. Milgram’in bunlara cevabi ise “sonuçlarin rahatsiz edici oldugu ve insan dogasinin kötü yüzünü açiga çikarttigi için deneylerin etik bulunmadigiydi.” Milgram’dan sonra üzerine çok yazilip çizilen ve sayisiz tartismalara konu olan Deney, Milgram’in 1984 yilinda 51 yasinda ani ölümünden bu yana hâlâ ilgi çekmekte ve tartisilmaktadir.