Ferhat Ile Şirin

Ferhat ile Sirin’in Anadolu, Azerbaycan ve Orta Asya rivayetlerindeki olay örgüsü ve motiflerinin karsilastirmali bir incelemesine dayanan elinizdeki çalismada, bu klasik hikâyenin kaynagi ve yayilmasi ele alinarak; konusu, tesekkülü, klasik edebiyatla iliskisi, gelenek içindeki yeri üzerinde durulmus; modern ve geleneksel sanatlardaki yansimalarina da dikkat çekilmistir. Kökleri, Sasanî hükümdari Hüsrev Perviz’in macerali hayatinin bir cüzü olarak ortaya çiktigi 6. ve 7. asirlara kadar inen, halk muhayyilesinde genis bir yer bulup cönklere geçmis, âsiklar tarafindan tasnif edilip hikâye repertuvarlarina alinmis; yazma, tasbaski ve matbu kitaplar yoluyla asirlardan beri takip edilegelen Ferhat ile Sirin, süphesiz en tesirli hâline Azerbaycan Türk edebiyati sahasinda büyük sair Genceli Nizamî eliyle ulasmistir. Anlatinin Orta Asya’daki macerasinda ise Ali Sir Nevâî’nin mesnevîsi etkilidir. Anadolu sahasina ait bir yazma, bir tasbaskisi, Azerbaycan sahasindan Âsik Ali’ye ait bir tasnif, Radloff tarafindan Tarançi Türklerinden elde edilen bir derleme, Sivas anlatmasi ve Behçet Mahir anlatmasi olarak basliklandirilan iki sözlü anlatinin da eklendigi kitap, tarihî süreçte alisveris içinde oldugumuz komsu kültürlerdeki yayilma ve yansimalariyla daha genis ölçekte ele alinmasi gereken hikâyeye dair arastirmalarin ilk ayagi sayilabilecek önemli bir deneme olarak ortaya konulmustur.